آبرفت پارچه و لباس در خیاطی + محاسبه دقیق

چگونه میزان آبرفت پارچه را در الگوی تولید مشخص کنیم؟

برای اینکه درصدهای آبرفت را روی الگوهامون حساب کنیم تا بعد از آماده سازی محصول با یک شستشوی ساده به اندازه اصلی برسند دوتا راهکار وجود دارد.
1. بیشتر از این روش استفاده می‌کنند: خیلی راحت با نرم افزارهای الگو کشی و چیدمان الگو روی سیستم خیلی راحت بعد از الگوسازی این درصدها را در طول و عرض الگو حساب کنید، که خیلی راحت خود نرم افزار این کار را انجام می‌دهد فقط قرار است به نرم افزار بگویید چند درصد در طول و چند درصد در عرض پارچه آبرفت دارید.

2. به صورت دستی این درصدها را روی الگوهای بازاری پیاده کنید. درصد طول را حساب می‌کنید و بعد تقسیم بر خطوط افقی الگو می‌نمایید و هر عدد که بدست آمد را باید به هر خط افقی اضافه نمایید و خط افقی جدید را رسم کنید.
درصد عرض هم هرچقدر باشد باید اول تقسیم بر 4 کنید و بعد هر عددی که بدست امد به اندازه رو خطوط اضافه میکنید و در نهایت دوباره الگو را رسم می‌کنید.

اصطلاح “آبرفت” را می توان به معنی تغییر در ابعاد پارچه یا لباس تعریف کرد. دانستن علت این اتفاق برای نگهداری بهتر از لباس ها اهمیت زیادی دارد.آبرفت عبارت است از کاهش اندازه یک کالای نساجی پس از شسته شدن. نرخ آبرفت تا حد زیادی به محتوای الیاف و ساختار پارچه بستگی دارد. آبرفت زمانی اتفاق می افتد که الیاف پارچه منقبض می شوند و سایز آن را کوچک تر می کنند.

در تکمیل های ضروری پارچه در نهایت بعد از رنگرزی باید فیکسه شود که این عملیات در پارچه های گردبافت به واسطه ی دستگاه کامپکت انجام می شود. در صورت داشتن آبرفت پارچه باید توسط دستگاهی به نام وکو آبرفت آن را بگیریم. البته باید بدانید که الیاف مصنوعی دارای آبرفت نیستند پس در مواردی که از این الیاف استفاده می شود این فرایند نیز نیاز نیست.

کاهش آبرفت پارچه
شایان ذکر است که در کل دنیا آبرفت الیاف طبیعی تا ۲% قابل چشم پوشی بوده زیرا هیچ دستگاه و تکنولوژی تا کنون قادر نبوده تا این میزان آبرفت را از بین ببرد و آن را زیر ۲ درصد بیاورد.

در مورد الیاف مصنوعی نیز فرآیند تکمیل ضروری پارچه به نام استنتر می باشد. در این فرآیند الیاف مصنوعی و پارچه های الیاف مصنوعی را اصطلاحا فیکسه می کنند. دانستن درباره این فرایند نیز خالی از لطف نیست. دستگاه استنتر پارچه را بصورت عرضی باز و تک لا تکمیل می نماید. ما در مقاله بعدی تلاش میکنیم تا به تکمیل های غیر ضروری که باعث بالا رفتن کیفیت پارچه می شود بپردازیم.

چگونگی اندازه گیری آبرفتگی پارچه در صنعت نساجی و پوشاک

How to Measure Fabric Shrinkage in Textile and Apparel Industry

آبرفتگی (Shrinkage)

ثبات ابعادی پارچه، اندازه‌ی میزان نگه داشتن ابعاد اصلی آن در پرروسه تولید است به عبارتی هرچه ثبات ابعادی پارچه بالاتر باشد پس از عملیات رنگرزی و یا تکمیل تر، ابعاد پارچه نسبت به ابعاد اولیه (ابعاد اوریجینال) پارچه تولید شده ; جمع شدگی یا تغییر ابعادی کمتری خواهد داشت. آبرفتگی عاملی است که ثبات ابعادی پارچه را با مشکل روبرو می کند. اخیرا در یک نظرسنجی که از تولید کنندگان انجام شده، آبرفتگی به عنوان یکی از ده مشکل اصلی کیفیت برشمرده شده است.

آبرفتگی پارچه در 2 زمینه می تواند مشکل ساز باشد:

• در طی تولید پوشاک

• در طی شستشوهای بعدی انجام شده توسط مشتری نهایی محصول

انواع آبرفتگی (Types of Shrinkage)

1. آبرفتگی استراحت ( Relaxation shrinkage)

آبرفتگی استراحت، تغییر ابعاد بازگشت ناپذیر است که همراه با آزاد شدن الیاف از تنش های اعمال شده در پروسه تولید، که شامل اثرات ترکیبی زمان، عملیات تکمیلی و محدودیت های فیزیکی بواسطه ساختار می باشد.

2. آبرفتگی تورم: (Swelling shrinkage)

این آبرفتگی در نتیجه‌ی متورم شدن و بازگشت از تورم الیاف تشکیل دهنده پارچه در اثر جذب و دفع آب رخ می دهد. در آبرفتگی تورمی در یک پارچه، باید یا نخ تار در طول افزایش داشته باشد یا نخ های پود به همدیگر نزدیک شوند.

3. آبرفتگی نمدی (Felting shrinkage)

آبرفتگی نمدی در نتیجه‌ی خواص اصطکاکی الیاف های سازنده و به دلیل مهاجرت آنها به درون ساختار است. این رفتار معمولا برای الیافی در نظر گرفته می شود که روی سطح خود دارای فلس هستند؛ مانند پشم. پشم می تواند با عملیات مشخصی در برابر آبرفتگی مقاوم شود. عملیات کلرینه کردن باعث حذف این فلس ها و عملیات رزین برای پوشاندن این فلس ها استفاده می شود.

آیا همه پارچه ها دچار آبرفت می‌ شوند؟
بهترین پاسخی که می توان در اینجا داد، این است که همه پارچه ها آب نمی روند. برخی از آن ها در اثر شرایط خاصی، دچار این مشکل می شوند. به عنوان مثال، پلی استر برای مقاومت در برابر آبرفت ساخته شده است، اما اگر آن را در آب داغ بشویید و در حرارت زیاد خشک کنید، ممکن است شاهد آب رفتن آن باشید.

الیاف طبیعی مانند ابریشم، پنبه، پشم و کتان در صورت استفاده از دمای نامناسب هنگام شستشو، آب می روند. به همین دلیل، بهتر است قبل از شروع پروژه خیاطی، تمام پارچه های طبیعی خود را از قبل بشویید. به طور کلی، الیاف پنبه تقریبا 6 تا 8٪ کوچک می شوند، در حالی که نرخ آبرفت پلی استر معمولا کمتر از 3٪ است.

انقباض ناشی از گرما
گرما عامل مهمی در آبرفت پارچه است. دمای بالا، الیاف پارچه را دچار انقباض می کند و در نهایت، سایز آن را تغییر می دهد. به همین دلیل است که اغلب هشدارهایی در مورد شستن لباس ها در آب داغ یا استفاده از تنظیمات حرارت بالا در خشک کن می بینید. میزان انقباض ناشی از گرما، به نوع پارچه و دمای اعمال شده بستگی دارد. الیاف طبیعی مانند پنبه، پشم و کتان نسبت به الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون بیشتر در معرض آبرفت ناشی از گرما هستند.

آبرفت مرتبط با رطوبت
رطوبت نیز در جمع شدن پارچه نقش دارد. وقتی الیاف در معرض آب قرار می گیرند، متورم می شوند و رطوبت را جذب می کنند. با خشک شدن پارچه، الیاف منقبض می شوند و در نتیجه اندازه لباس کوچک تر می شود. برخی از پارچه ها به ویژه آن هایی که از الیاف طبیعی تولید شده اند، بیشتر از سایرین در معرض آبرفت ناشی از رطوبت قرار دارند. علاوه بر این، نحوه خشک شدن لباس نیز می تواند بر میزان آبرفت تاثیر بگذارد. خشک کردن لباس در معرض هوا، به دلیل آزاد شدن تدریجی رطوبت، احتمال آبرفت را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.

آبرفت معمولا در اولین شستشو اتفاق می افتد و در شستشوهای بعدی، میزان آن کمتر می شود. عواملی که به کاهش این نوع آبرفت پارچه کمک می کنند، عبارت اند از:

آزادسازی تنش هایی که در طی فرآیند تولید به الیاف پارچه وارد شده اند، مانند بافندگی.
قرار گرفتن در معرض آب و گرما که می تواند به الیاف کمک کند تا به حالت طبیعی خود بازگردند.

یک پارچه مشکی صددرصدپلی استر داریم که این پارچه برای شلوار تابستانی خانم ها استفاده می شود.اما مشکل این پارچه این است که ثبات ابعادی ندارد و آبرفت دارد. خواهشا اگر نظری در مورد تکمیل آن دارید بهم اطلاع بدین؟

اگه بعد از رنگرزی پارچه ، از استنتر عبور داده بشه که دیگه آبرفت نداره. مطمئنا انجام عملیات خشک و فیکس اولیه ( قبل از رنگرزی ) با دستگاه استنتر به درستی انجام نشده است . اولا بایستی دمای فیکسه کردن پارچه خام بالای 180 درجه سانتی گاد باشه.پارچه هم موقع ورود به دستگاه استنتر حتما relax باشه تا بتونه به جمع شدگی مطلوبش برسه .

اندازه گیری آبرفتگی پارچه:

چگونگی اندازه گیری آبرفتگی، یک پرسش معمول برای مهندسین نساج تازه کار است. در اینجا پروسه اندازه گیری آبرفتگی پارچه شرح داده شده است؛

روند معمول برای آماده سازی و علامت زدن نمونه ها در استاندارد بریتانیایی ذکر شده است. برای کارهای حساس توصیه شده اندازه نمونه 500 میلی متر در 500 میلی متر باشد و برای کارهای روتین حداقل اندازه کافی باید 300 میلی متر در 300 میلی متر باشد. نمونه ها با سه دسته از علامت ها در سه جهت علامت گذاری می شوند که یک فاصله حداقل 350 میلی متری بین آنهاست و حداقل 50 میلی متر نیز از لبه ها باید فاصله وجود داشته باشد. در نمونه های کوچکتر، فاصله باید 250 میلی متر و فاصله از لبه ها باید 25 میلی متر باشد.

برای کار های حساس، توصیه شده نمونه ها در دمایی کمتر از 50 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 10 تا 25 درصد آمده سازی شوند.

روند کار اندازه گیری آبرفتگی پارچه:

شستشو:

بعد از اندازه گیری، نمونه ها در محلول های شستشوی مناسب توسط ماشین شستشو و با مشخصات خاصی شسته شده و پس از گذشت زمانی مشخص، نمونه ها آبکشی می شوند.

خشک کردن:

بعد از آبکشی، آب های اضافی با سانتریفیوژ یا فشار دست یا غلتک با پوشش لاستیکی و … حذف می شود. خشک کردن با فشار یک پرس تخت یا اتوی مسطح گرم شده، تکمیل می گردد.

آماده سازی و اندازه گیری مجدد:

بعد از خشک کردن، نمونه در یک شرایط آزمایش استاندارد آماده سازی شده و فاصله های بین علامت ها مجددا اندازه گیری می شود. درصد تغییر ابعاد محاسبه و میانگین تغییر ابعاد و جهت گزارش می شود:

آب رفتن پارچه: عدم شناخت کافی دلیل اصلی ضرر و زیان تولید کننده ها
با شناختی که یک تولید کننده پوشاک از پارچه ها متفاوت و نخ های متفاوت و طریقه تکمیل یکپارچه به دست می آورد می تواند به راحتی مشکل را برطرف نماید.

علت آب رفتن پارچه
به دلیل ساخت مولکولی الیاف طبیعی می توان گفت که آب رفت در الیاف طبیعی بیشتر از آبرفت در الیاف مصنوعی می باشد. در الیاف مصنوعی آبرفت به قدری کم می باشد که حتی می‌توان گفت نزدیک به صفر است ولی دلیل کوچکتر شدن لباس ها در الیاف مصنوعی بیشتر مربوط به حرارت و بخار آب ناشی از اتو بوده تا به دلیل آب رفتن پارچه آن.

دلیل آب رفتن پارچه در الیاف طبیعی
اما در الیاف طبیعی مانند پنبه و ویسکوز ۱۰۰ درصد به دلیل بافت مولکولی پارچه اگر در مرحله تکمیل پارچه و در رنگرزی عملیاتی به نام وکو انجام نشود پارچه مورد نظر ما دارای آبرفت حداقل ۱۰ درصد می گردد.

با توجه به شناخت کافی از انواع پارچه و عملیات های تکمیل می توانیم آبرفت الیاف طبیعی را با دستگاه وکو به ۲ درصد برسانیم. شایان ذکر است که الیاف طبیعی در بهترین حالت تا دو درصد آب رفت دارند.

جلوگیری از آب رفتن پارچه در الیاف طبیعی
در نتیجه هر تولید کننده پوشاک باید قبل از خریدن پارچه از انجام عملیات وکو در پارچه های گردباف و عملیات سانفور در پارچه های تخت باف اطمینان حاصل نماید.
امید است تولید کننده های عزیز با در نظر گرفتن این موضوع کوچک بتوانند محصول مناسب تری برای استفاده مصرف کننده ها تولید نمایند.