اگر به دنبال نخ پلی استر با کشسانتی بالا هستید ، PBT بهترین گزینه است. جدیدا هم در تولید نخ اسپاندکس به عنوان نخ جوراب‌بافی وارد بازار ایران شده است.
در آغاز دهه 2000، یک ماده جدید و ارزان‌تر با خواص کشسانی به بازار آمد. این ماده پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) است. PBT گران تر از پلی اتیلن ترفتالات (PET)، رایج ترین پلی استر مورد استفاده است، اما ارزان تر از نخ های الاستین است.
PBT یک پلی استر نیمه آروماتیک است. تولید پلیمر PBT مشابه سنتز پلی اتیلن ترافتالات (PET) است و شامل استری شدن مستقیم و پلیمریزاسیون تبادل استر می باشد. الیاف پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) الیاف پلی استری هستند که از اسید ترفتالیک و 1،4 بوتاندیول (بوتیلن گلیکول) سنتز شده اند. دارای چهار گروه متیلن در فرمول ساختاری است که دو گروه متیلن بیشتر از پلی استر PET است. افزایش تعداد گروه‌های متیلن در مولکول‌های پلیمری برای انعطاف‌پذیری الیاف مهم است. پلیمر به دست آمده دارای درجه بالایی از بلورینگی است.
خواص الیاف PBT
- کشیدگی زیاد حتی در نیروهای کم و بازیابی سریع از تغییر شکل پس از برداشتن نیرو.
- مقاومت در برابر کلر، آب شور و رنگ پریدگی؛
- الیاف آبگریز؛
- مقاومت شیمیایی نخ های PBT بهتر از الاستین است.
- خواص رنگرزی خوب در نقطه جوش (می توان آن را با رنگزاهای دیسپرس تحت فشار اتمسفر بدون کریر در رنگ های روشن رنگ کرد).
- ثبات رنگ خوب؛
- پایداری ابعادی خوب حتی زمانی که خیس است.
تمام این ویژگی‌ها PBT را متمایز می‌کند، نخ الاستیک اما غیر الاستومری، به عنوان نخ مناسب برای استفاده در پارچه‌های تاری پودی و حلقوی، برای ترکیب با تمام نخ‌های طبیعی یا مصنوعی در اشکال مختلف ساختار نخ (فیلامنتی، نخ ریسیده شده با هسته، نخ دو هسته‌ای). بنابراین PBT به ویژه برای لباس های ورزشی، لباس های زیر و لباس های بیرونی و همچنین برای منسوجات در داخل خودرو یا برای پوشش های کف مناسب است. لباس راحتی حاوی PBT در ساختار خود با احساس خوشایند و همچنین قابلیت فرم دادن به بدن و در آغوش گرفتن مشخص می شود و علیرغم قیمت بالاتر PBT نسبت به نخ های پلی استر با موفقیت مورد استفاده قرار می گیرد.
خواص کششی از مهمترین خواص مکانیکی پارچه های بافته شده و همچنین نشان دهنده کیفیت آنها در استفاده پوشاک و مصارف فنی است. خاصیت کشیدگی یکی از ویژگی هایی است که پارچه ها در طول استفاده و در نتیجه در طول عمر محصولات در معرض آن قرار می گیرند.
انقباض نخ های PBT در حالت شل با انقباض در حالت سفت (نخ ها در ساختار پارچه) متفاوت است که تحت تأثیر عوامل زیادی به ویژه تراکم بافت قرار دارد. تعداد زیادی از نقاط درهم آمیخته در ساختار به معنای سطوح اصطکاک بیشتر است که از انقباض الیاف / نخ ها در پارچه ها جلوگیری می کند. خاصیت ارتجاعی پارچه های PBT که پس از اتمام به دست می آید، نه تنها به پارامترهای طراحی پارچه ها (درصد PBT در نخ و در پارچه، ساختار نخ …) بستگی دارد، بلکه به تنظیمات دستگاه بافندگی (کشش ، سرعت، فناوری پودگذاری …) بستگی دارد.
PBT نه تنها در صنعت نساجی، بلکه در کاربردهای خودروی و برق و نیز استفاده می شود. به دلیل برخی از خواص عالی پلیمری که قبلاً ذکر شد (پایداری ابعادی، خواص الکتریکی و مکانیکی خوب) و فرآیند پذیری خوب آن (نقطه ذوب پایین، تبلور سریع در هنگام خنک شدن، و رفتار جریان عالی در حالت مذاب) اغلب با پلیمرهای دیگر و پرکننده ذرات در اشکال بی بافت اصلاح می‌شود. PBT برای فرآیندهای قالب گیری تزریقی یا اکستروژن مناسب است. به همین دلیل، کامپوزیت های PBT ترموپلاستیک یا کامپوزیت های الیاف PBT (برای پنل های لمسی خازنی و گوشی های هوشمند) اغلب در زمینه های فنی استفاده می شوند. در زمینه پزشکی، منسوجات بی بافت PBT برای تصفیه خون، به عنوان حامل، جاذب و همچنین به عنوان بافت غضروف فنی بر اساس الیاف PBT استفاده می شود.
