در الیاف مصنوعی مانند الیاف نایلون و علی الخصوص الیاف پلی‌استر ، برای رنگرزی از سیستم دوپ دایینگ استفاده می‌شود. در این روش هنگام تولید الیاف فیلامنتی، وقتی مذاب آماده ریسیدن شد به آن گرانول‌های رنگی ذوب شده اضافه می‌کنند تا فیلامنتی رنگی تولید شود، در این حالت نخ تولید شده رنگی است و نیازی به رنگرزی ندارد.
به عبارتی از مستربچ رنگی برای رنگ کردن الیاف هنگام تولید الیاف در مرحله ذوب ریسی استفاده می‌شود.
مزیت سیستم دوپ دایینگ dope dyeing
مصرف آب به شدت کم می‌شود و عملا به صفر میرسد. چون الیاف رنگی هستند و نیاز به رنگرزی ندارند.
هزینه تولید به شدت کاهش می‌یابد. چون فرآیند تک مرحله‌ای است و نیاز به رنگرزی ندارد.
عمق نفوذ رنگ بسیار بالا است و هسته نخ و الیاف رنگرزی می‌شود اما در سیستم رنگرزی نخ به روش سنتی این امکان وجود دارد که رنگرزا کاملا با داخل عمق الیاف نفوذ نکند.
رنگ نخ دوپ کاملاً یکنواخت است و از لاتی به لات دیگر متفاوت نیست.
نخ و پارچه تولید شده ثبات شستشویی بسیار بالایی دارد.
معنی dope dyed fabric چیست؟
اگر پارچه از نخی تولید شود که در نخ آن از سیستم دوپ دایینگ استفاده شده باشد به آن dope dyed (دوپ دایید) می‌گویند.
مشکلات دوپ دایینگ
مستربچی که برای تولید الیاف رنگی استفاده می‌شوند در رنگ‌های اصلی فراگیر است پس در دوپ دیینگ نمی‌توان فام‌های رنگی زیادی داشته باشیم، اما در رنگرزی نخ به روش سنتی بی‌نهایت رنگ می‌توانیم تولید کنیم.
تصور کنید شما تاجر نخ یا یک کارخانه دار بزرگ پارچه در ایران هستید و می‌خواهید از چین نخ بخرید، به کارخانه چینی می‌گویید من نخی می‌خواهم که ثبات شستشویی بسیار بالایی داشته باشد و ارزان باشد در این حالت طرف چینی به شما می‌گوید ، بیا نخ دوپ دایید بخر!!
نخ خود رنگ یا همان دوپ دایید در حجم پایین فروخته نمی‌شود و مجبور هستید حجم بالایی را سفارش دهید، چون برای کارخانه نخ ریسی تولید حجم کم توجیه اقتصادی ندارد اصلا.
مقایسه ثبات شستشویی:
ثبات شستشویی نخ تولید شده با روش رنگرزی سنتی 3-4 است و در مقابل ثبات شستشویی دوپ دایید 4-5 می‌باشد و ثبات بالایی دارد. در ضمن نخ دوپ دایید 10-15% ارزان‌تر است.
- ثبات رنگ و ماندگاری بالا: نخ خودرنگ به دلیل اینکه رنگ به طور کامل به گرانول پلی‌استر در زمان ذوب ریسی افزوده شده، در برابر شستشو، سایش و نور خورشید مقاومت بالاتری دارد و ماندگاری رنگ بهتری نسبت به نخ‌های رنگرزی‌شده دارد.
- صرفه‌جویی در آب و انرژی: با استفاده از نخ‌های خودرنگ، فرآیند رنگرزی پس از تولید نخ حذف می‌شود و در نتیجه مقدار زیادی آب و انرژی صرفه‌جویی می‌شود که این موضوع به کاهش هزینه‌های تولید و همچنین به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند.
- کاهش انتشار آلودگی: حذف فرآیند رنگرزی شیمیایی در تولید نخ خودرنگ، منجر به کاهش انتشار مواد شیمیایی و پساب‌های مضر می‌شود. این ویژگی نخ پلی‌استر POY خودرنگ را به گزینه‌ای سازگار با محیط زیست تبدیل می‌کند.
- تنوع رنگی و کیفیت یکنواخت: نخ خودرنگ امکان تولید در رنگ‌های مختلف با ثبات رنگی بالا را فراهم می‌آورد و به دلیل توزیع یکنواخت رنگ در کل نخ، کیفیت رنگی یکنواخت و ثابتی دارد.
- نمره نخ‌های فیلامنتی دوپ دای پر مصرف بر حسب دنیز
- 75/48
- 100/48
- 150/48
مطلب مرتبط: پلی‌استر کاتیونیک – رنگرزی آسان
