در رابطه با وزن پارچه میخواهیم صحبت کنیم، وزن پارچه یکی از مهم‌ترین شاخص هایی هست که در زمان خرید پارچه می‌تواند برای شما اهمیت داشته باشه، اگر خریدار پارچه هستید، اگر تولید کننده لباس هستید و خود شما برای خرید پارچه اقدام می‌کنید حتما این مقاله را تا آخر ببنید.
گرماژ پارچه چیست؟
گرماژ پارچه به عنوان شاخصی کلیدی در صنعت نساجی، معرف وزن یک متر مربع از پارچه بر حسب گرم می‌باشد. این پارامتر، نقشی اساسی در تعیین ضخامت، تراکم بافت و در نهایت کاربرد نهایی پارچه ایفا می‌کند.
اگر شما هم در دسته افرادی هستید، که با صنعت نساجی و پارچه سروکار دارید، حتما می‌دانید یکی از ویژگی‌های مهم و پایه ثابت هر پارچه‌ای، وزن آن است. این واحد یکی از مهم‌ترین اصطلاحات در پارچه است که در واقع به همان وزن پارچه اشاره می‌کند. اهمیت این واحد یا وزن پایه علاوه بر صنعت نساجی و پارچه در دیگر صنایع مثل صنعت کاغذ نیز اهمیت ویژ‌ه‌ای را دارد.
اگر بخواهیم تعریف بسیار ساده‌ای درباره نحوه محاسبه گرماژ پارچه داشته باشیم می‌توان بگوییم که این واحد در واقع همان وزن یک متر مربع پارچه به گرم می‌باشد. با افزایش وزن پایه پوشاک و لباس‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز گرم‌تر خواهند بود و با کاهش وزن پایه، پارچه و پوشاک سبک‌تر و خنک‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ پس به طوری که برای تولید لباس‌های گرم و زمستانه باید پارچه‌ای با وزن بالا‌تر را انتخاب کرد.
گرماژ پارچه چیست؟
برای محاسبه وزن پارچه نیز طولی به اندازه یک متر از پارچه را در عرض مورد نظر و با توجه به الگوی برش، برش می‌دهند و نهایتا وزن پارچه یا همان گرماژ پارچه بر‌حسب گرم در مترمربع بیان می‌شود.
البته شایان ذکر است که این کارها بسیار تخصصی است و توسط متخصصین و مهندسان نساجی انجام می‌شود و نیازمند به تجزیه و تحلیل فراوان است که با استانداردهای معرفی شده همخوانی داشته باشد. گرماژ پارچه به صورت گرمی بیان می‌شود و ومحدوده متنوعی از اعداد مثل ۱۲۰، ۱۸۰، ۲۰۰، ۲۴۰، ۲۸۰ و … را شامل می‌شود.
اهمیت گرماژ:
انتخاب گرماژ مناسب، متناسب با نوع کاربرد، از الزامات اساسی در صنعت نساجی و پوشاک محسوب می‌شود. به طور کلی، می‌توان دسته‌بندی ذیل را برای گرماژ پارچه و کاربردهای متناظر آن ارائه نمود:
گرماژ بالا (بیش از 200 گرم در متر مربع): مناسب برای مصارف صنعتی نظیر فیلتر، کیسه و سایبان
گرماژ متوسط (150 تا 200 گرم در متر مربع): ایده‌آل برای تولید لباس‌های زمستانی، پتو و روکش مبلمان
گرماژ پایین (100 تا 150 گرم در متر مربع): انتخابی مناسب برای تولید لباس‌های تابستانی، ملحفه و حوله
محاسبه گرماژ پارچه :
محاسبه گرماژ پارچه با روشی ساده و دقیق انجام می‌پذیرد. بدین منظور، طولی به اندازه یک متر از پارچه در عرض مورد نظر و با توجه به الگوی برش، برش داده می‌شود. سپس با وزن کردن پارچه، گرماژ آن بر حسب گرم در متر مربع محاسبه می‌شود.
بررسی واحد‌ها و یکاهای استفاده شده در گرماژ پارچه
همانطور که احتمالا دیده‌اید و به آن توجه کرده‌اید، روی هر پارچه‌ای نوشته‌هایی دیده می‌شود؛ در واقع نوشته‌های روی هر پارچه حاکی از اطلاعات پارچه است. gsm نیز یکی از اطلاعاتی است که روی پارچه ذکر می‌شود که در واقع نام دیگر وزن پارچه است که با واحد بیان می‌شود. به طور کلی اگر بخواهیم به بررسی gsm بپردازیم، gsm همان، گرم در متر مربع یا همان g/m2 است.
همانطور که تا اینجای این مطلب متوجه شده‌اید، متداول‌ترین روش برای اندازه‌گیری گرماژ پارچه، روش اندازه‌گیری به صورت متریک است. اما برخی از پارچه‌ها یا لباس با با واحدهای دیگری مثل OZ یا oz/yd2 که در واقع همان اونس در یارد مربع است بیان می‌شود. البته می‌توان با استفاده از روش‌های تبدیل یکا به هم، اعداد حاصل را با استفاده از علم ریاضیات به یکا دلخواه و مورد نظر تبدیل کنید که تبدیل این واحد‌ها به شیوه زیر است:
«اونس ضربدر 33.906 برابر است با gsm و یا gsm تقسیم بر 33.906 برابر است با اونس»
عوامل موثر بر گرماژ:
نوع الیاف: الیاف طبیعی مانند پشم و پنبه به طور ذاتی ضخیم‌تر از الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون هستند و به تبع آن، گرماژ بالاتری دارند.
تراکم بافت: هرچه تراکم بافت پارچه بیشتر باشد، الیاف در واحد سطح فشرده‌تر شده و گرماژ پارچه افزایش می‌یابد.
نوع بافت: برخی از بافت‌ها مانند بافت کجراه به دلیل ضخامت ذاتی، گرماژ بالاتری نسبت به بافت‌های ساده دارند.
نکات حائز اهمیت:
گرماژ، تنها معیار تعیین کیفیت پارچه نیست. برخی از پارچه‌ها با گرماژ پایین، از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردارند.
انتخاب گرماژ مناسب، متناسب با نوع کاربرد، ضامن عملکرد مطلوب و عمر مفید پارچه خواهد بود.
نتیجه‌گیری:
درک صحیح مفهوم گرماژ و آگاهی از عوامل موثر بر آن، به عنوان ابزاری کارآمد در انتخاب و خرید پارچه، اعم از مصارف صنعتی و پوشاک، عمل می‌کند. با اتکا به این دانش، می‌توان به تناسب نیاز، پارچه‌ای با ضخامت و تراکم بافت مناسب انتخاب نمود و از مزایای آن بهره‌مند شد.
همانطور که گفته شد، گرماژ پارچه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هر پارچه است که با توجه به اقلیم، شرایط، عوامل جوی و دیگر عوامل تاثیر‌گذار تغییر پیدا می‌کند.
