نخ تنسل چیست:
تنسل نامی تجاری به مفهوم ریون یا لایوسل است و نام یکی از الیاف تولیدی شرکت لنزینگ میباشد.
الیاف تنسل از سلولز چوب (خصوصا درختان اکالیپتوس) تولید میشوند و در بازار کالای خواب و جوراب بسیار پر کاربرد هستند .
پارچه و جوراب‌های بافته شده از نخ تنسل بسیار مقاوم و در عین حال نرم هستند.
آشنایی با نخ تنسل ، جوراب تنسل ، پارچه تنسل
نخ تنسل که در الیاف آن از نانو استفاده می شود و از چوب درخت اکالیپتوس گرفته می شود این الیاف بسیار به الیاف پنبه شبیه می باشد که این امر به دلیل سلولزی بودن آن میباشد و نسبت به دیگر نخ ها از سطحی صاف برخوردار است .این سطح صاف باعث شده تا درخشندگی و حس نرمی در پارچه و جوراب وجود داشته باشد حتی در تعداد شستشوهای بالا پارچه تنسل درخشندگی خود را حفظ می کند اما دیگر الیاف اینگونه نیستند . پارچه تنسل به دلیل نانو بودن قادر است رطوبت را به خوبی منتقل کند و همین امر باعث می شود که باکتری ها در محیط مرطوب لباس جمع نشوند . در حقیقت تنسل یک لیف گیاهی است که سازگاری بالایی با محیط زیست دارد . و اما سوال اینجاست که چرا صفت نانو بودن به این الیاف داده اند و فعلا من دوران راهبی به عنوان مدیر این سایت نظری ندارم و نمی‌دانم چرا نانو میگویند!!
تولید تنسل بصورت پروژه‌ای تحت عنوان (Genesis) توسط کورتولدز در سال ۱۹۷۸ بوسیله استخراج سلولز از محلول خمیر چوب آغاز گردید. هدف از این پروژه تولید الیاف مشابه ویسکوز با یکنواختی و تولید اقتصادی مطلوب بود.
تکنولوژی تولید
تحقیقات زیاد موجود تحقق ریسندگی در حلال شده و لیفی با خواص متفاوت با سلولز، در حالیکه حلال قابل بازیابی است، تولید گردید.
در سال ۱۹۸۹ تنسل در دسته الیاف lyocell معرفی شد.
این لیف بوسیله حل نمودن سلولز استخراج شده از خمیر چوب در یک حلال آلی و بدون ترکیب واسطه تولید شده و پس از استخراج محلول لیف سلولزی بدست می‌آید . این روش با تولید ویسکوز تفاوت بسیار دارد، چون در تولید ویسکوز ابتدا یک محصول میانی تولید شده، پس از حل نمودن در یک محلول غیرآلی، محلول را اکسترود نموده و محصول واسطه به سلولز تبدیل میگردد.
پروسه تنسل (شکل یک) از نظر آلودگی نیز مناسب است زیرا پس از اکسترود محلول، حلال استخراج شده بازیابی و مورد پروسه مجدد قرار میگیرد. تأمین خمیر چوب مورد استفاده نیز به وسیله کاشت درختان در جنگلهای مصنوعی حتی در زمینهای فقیر میسر است.
خواص الیاف تنسل
تنسل علاوه بر دارا بودن کلیه خواص سلولز خصوصیاتی چون جذب آب عالی، درخشش، خواص رنگ‌پذیری عالی و تخریب طبیعی را دارا بوده و بر خلاف کلیه الیاف سلولزی بازیافتی مقاومت آن در حالت خیس بسیار خوب و مقاومتش در حالت خشک با توجه به اتصالات جانبی آن بالا و ۴۲ تا ۴۴ سانتی نیوتن در تکس است
مقاومت این لیف در حالت خیس با ۱۵% کاهش به ۳۷ تا ۴۱ سانتی نیوتن در تکس میرسد که بیش از پنبه (۲۷ تا ۳۱ سانتی نیوتن در تکس) است و این بدان معنی است که بسیاری از اعمال شیمیایی مکانیکی میتواند بر آن اعمال شود، بدون اینکه اشکالی در مصرف بوجود آید. مدول تر الیاف موجب آبرفتگی کمی، در حدود ۲% در تار و پود میگردد.
الیاف تنسل بصورت استیپل در طولهای مختلف قابل دسترسی است. همچنین در فرم فتیله از ۳/۱ تا ۸/۲ دسی تکس که اکثراً به نمره ۷/۱ دسی تکس بطول ۳۸ میلی‌متر جهت ریسندگی الیاف کوتاه موجود میباشد.
مقاومت الیاف تنسل بوضوح بیش از انواع الیاف سلولزی است. تنسل ریسیده شده با رینگ مقاومت مشابه با پلی‌استر (۲۷ سانتی نیوتن در تکس) دارد و براحتی میتوان از الیاف ۷/۱ دسی تکس آن نخ نمره ۸۰ مریک تولید نمود.
ریسندگی Open end آن نیز مقدور بوده و مقاومت نخ تولیدی بیش از نخ ریسیده شده در سیستم رینگ است.
ترکیب تنسل با پنبه موجب افزایش مقاومت در کلیه درصدها میگردد ولی مخلوط آن با پلی‌استر موجب افت مقاومت با درصدهای پایین میشود (نمودارهای ۲ تا ۳).
مخلوطهای پنبه، تنسل نسبت به پنبه ۱۰۰% مقاومت و شفافیت بیشتری داشته و بر خلاف پنبه، پلی‌استر قابلیت رنگرزی در سیکل واحد را دارد. کلیه مواد رنگزائی که برای رنگرزی پنبه و ویسکوز به کار میرود جهت تنسل نیز قابل استفاده است. برای روش رمق‌کشی بازده رنگی معمولاً مشابه ویسکوز و بیش از پنبه است.
پارچه‌ها بایستی بصورت عرض باز رنگرزی شود. رنگرزی طنابی باجت نیز به روشهای مختلفی ممکن است و پارچه‌های تاری پودی باید جهت ظاهر مناسب و مراقبت مورد تکمیل با رزین قرار گیرد.
لیف تنسل چندین ماه است که در مقیاس تجارتی با ظرفیت ۲۰۰۰ تن در سال تولید میشود که البته در مقایسه با مصرف الیاف دیگر (۹۳/۱ میلیون تن الیاف مصنوعی که ۱/۳ میلیون تن آن الیاف بازیافتی است و تولید ۲۰ میلیون تن الیاف پنبه در سال ۱۹۹۱) به مثابه قطره‌ای در دریاست.
آمریکا بعنوان بزرگترین مرکز فروش محصولات تنسل میباشد با ۱۵-۱۶ تولید کننده و بازرگانی تنسل در سال ۱۹۹۱ با جین و پیراهنهای سبک وزن توسعه یافت و متعاقباً پارچه‌های طرح تافته متوسط وزن، منسوجات چاپی سبک و پارچه‌های گردباف رنگی اضافه گردید. اولین محصولات در پاییز ۱۹۹۱ در فروشگاههای توکیو عرضه شد و یک شلوار جین آن با رنگ خمی در این فروشگاهها تا ۳۰۰ پوند عرضه شد.
از این لیف برای افزایش زیبایی پارچه‌های ژاپنی و هم چنین تکمیلهای شیمیایی، فیزیکی و عمل نمودن با آنزیم مورد استفاده قرار میگیرد.
محدودیت این لیف و کاربرد پارچه آن مطمئناً این محصول را تا مدتی بعنوان کالایی با قیمت بالا حفظ خواهد نمود ولی بر طبق گفته کورتولدز این لیف، لیف قرن بیست و یکم است.
ویژگی الیاف تنسل
الیاف تنسل از درخت اکالیپتوس می باشد
حس نرمی، درخشندگی بسیار بالا
ضد آلرژی و حساسیت
عدم رشد باکتری در الیاف
خاصیت عبور هوا
سازگار با پوست بدن
قابلیت جذب آب بالا و جذب رطوبت
خاصیت نگهداری دما و رطوبت به صورت طبیعی
ایجاد احساس آرامش و راحتی هنگام مصرف محصول تولید شده
ضد استرس و آرامش بخش
قابل شستشو
نخ تنسل بهتر از سایر الیافدیگر رنگ را به خود جذب می‌کند به همین دلیل مواد شیمیایی و آب کمتری در فرایند رنگرزی مصرف می کند همچنین این پارچه نیازی به سفیدگری و مرسریزه کردن ندارد . این پارچه به دلیل مرغوبیت و به روز بودن خود در دوخت پیراهن و مانتو تحولی ایجاد کرده و با توجه به رنگبندی‌های شیکی که دارد طرفداران زیادی را جذب نموه .
همین امر باعث شده که از پارچه تنسل برای دوخت مانتوهای تابستانه استفاده شود . تنسل در انواع طرح دار گلدار و حاشیه دار می باشد . پارچه های تنسل ساده و گلدار از پر کاربردترین تولیدات در دوخت پیراهن، مانتو، پوشاک بچه گانه و … می باشد که امروزه تولیدی های پوشاک فراوان از آنها استفاده می کنند.
ویژگی های پارچه تنسل :
جذب رطوبت بالا – تنفس پذیری – خواص رنگ پذیری – درخشش عالی – تجزی پذیر بودن در محیط – لیفی با استحکام بالا
اگر دارای پوستی حساس هستید پیشنهاد می شود از پارچه تنسل در سرویس خواب و دوخت لباستان استفاده کنید زیرا با خاصیت نرم و لطیف بودن و قابلیت انعطاف بالا از پوست محافظت می‌کند. وقتی پارچه تنسلاستفاده می کنید دیگر نیازی به استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن باکتری ها ندارید چون این الیاف از ساقه درخت اکالیپتوس بدست می آید رطوبت را جذب و دفع می کند. زمانی که شما در خواب به سر می برید پارچه تنسل استفاده شده در لباس شما به سرعت رطوبت بدن شما را جذب و دفع می کند و باعث خوابی راحت برای شما می گردد . در هر شرایط آب و هوائی قابل استفاده می باشد به خصوص در آب و هوای گرم لباس هایی که با پارچه تنسل تولید شده اند احساس خنکی در بدن ایجاد می کند . همچنین از تنسل در تولید لباس های زیر و لباس نوزاد استفاده میگردد .
به دلیل ویژگی تکنولوژی نانو در الیاف تنسل قادر است به خوبی رطوبت را انتقال دهد در الیاف تنسل شبکه هایی در ساختار آن وجود دارد که می تواند به سادگی رطوبت را جذب کند و به محیط بیرون انتقال دهد و یک حالت بهینه را در انتقال رطوبت ایجاد می کند و بنابراین در آب و هوایی که تعریق بدن زیاد است رطوبت بدن را به هوای آزاد منتقل کند و در جایی که پوست خشک است رطوبت محیط را به بدن انتقال می دهد، این نوع پارچه احساس بهتری را ایجاد کرده و درضمن به همین دلیل مانع تجمع باکتری ها در محیط مرطوب لباس می شود.پارچه های تنسل که امروزه جایگاه بسیار خوبی در بخش پوشاک آقایان ، بانوان و حتی پوشاک بچه گانه پیدا کرده است ، فروش بسیار خوبی داشته اند و بسیاری از دوزندگان به آنان جذب شده اند. پارچه های تنسل که عامه مردم آنها را به لی کاغذی نیز می شناسند که مرغوب ترین آنها از ویسکوز بافته شده و رنگبندی خاص آن در دوخت مانتو های تابستانه و لباس های زنانه نقش به سزایی دارد. پارچه های تنسل در وزن های گوناگون بافته می شوند که معمول ترین آنان در ۲۲۵ و ۲۶۰ گرم می باشند که بصورت چاپی نیز تولید و تکمیل می شوند.
مزایای تنسل – لیوسل
نخ تنسل از سلولوز طبیعی که در خمیر چوب یافت می شود ، ساخته می شود و به لحاظ مصرف انرژی و مواد اولیه در فرآیند تولید کالایی اقتصادی است. بر خلاف ویسکوز هیچ گونه مواد شیمیایی مضر یا خطرناک در تولید این پارچه بکار نرفته است و بطور کامل قابل تجزیه در محیط زیست می باشد.
جذب کننده رطوبت
این نخ دوستدار محیط زیست ، قابلیت تنفسی طبیعی دارد و ۵۰ درصد بیشتر از نخ پنبه قابلیت جذب رطوبت را دارد.
ضد باکتری
به دلیل توانایی بالای پارچه تنسل در جذب رطوبت ، محیط رشد باکتری ها را از بین می برد و به این ترتیب پارچه ای ضد باکتری محسوب می شود.
حس خوب جوراب
به لحاظ حسی که هنگام لمس جوراب به شما می دهد ، نرمی و انعطاف پذیری در تماس با پوست و محافظت از پوست ، نخی مناسب برای پوست های حساس می باشد.
دوام
جوراب بافته شده با تنسل می تواند در هر دو حالت خشک و خیس کیفیت خود را حفظ کند و حداکثر مقاومت را در برابر چروکیدگی از خود نشان می دهد.
نحوه نگهداری تنسل
پارچه های ظریف می توانند در آب سرد و شوینده ای ملایم با دست شسته شده و با آویزان کردن از بند رخت خشک شوند. پارچه تنسل در اولین شستشو حدود ۳ درصد آب رفته و جمع می شود اما پس از آن در شستشو های بعدی مقاوم است.
شستن پارچه تنسل در ماشین لباس شویی در حالت شستشوی ملایم از نظر بسیاری از تولید کننده ها اشکالی ندارد. ( برچسب راهنمای شستشوی تولید کننده را بخوانید ) خشک کردن روی بند رخت نسبت به خشک کردن در ماشین خشک کن ارجحیت دارد.
برای این که پارچه گرفته شده از الیاف لیوسل بتوانند مقاومت بیشتری در برابر شستشو داشته باشند برخی از تولید کنندگان پارچه از ترکیب ان با الیاف دیگر استفاده می کنند.
در صورتی که تمایل دارید پارچه تنسل را اتو کنید بهتر است از یک اتوی گرم استفاده کنید چرا که یک اتوی خیلی داغ می تواند آن را بسوزاند. بخصوص اتو کردن رو تختی و لحاف با اتوی خیلی داغ می تواند به آن ها آسیب برساند.
در صورتی که روی محصول شما بر چسب «غیر قابل شستشو» یا «شستشو تنها در خشک شویی» خورده باشد ، این به دلیل استفاده از الیاف دیگر در بافت پارچه یا در دوخت کالای شما است. بطور مثال ممکن است آستر آن از جنسی باشد که بیشتر از پارچه تنسل آب می رود.
بطور کلی بهتر است قبل از خرید و یا شستشو نیازمندی های آن را بشناسید. این موضوع تنها در مورد پارچه تنسل نبوده و برای همه انواع پارچه ها صدق می کند.
معایب پارچه تنسل
آب رفتن پارچه تنسل در اولین شستشو به اندازه ۳% سایز پارچه ، یکی از معایب این نوع پارچه محسوب می شود ، که البته در صورتی که تولید کننده به این ویژگی پارچه در فرایند تولید توجه کرده باشد، خریدار هنگام استفاده از آن دچار مشکلی نخواهد شد.
دیگر عیب پارچه تنسل گران تر بودن آن ، نسبت به دیگر الیاف و پارچه ها از قبیل نخ پنبه و رایون است. با این حال مزایای بکار گرفتن این الیاف باعث شده است که به رغم گران تر شدن فرایند تولید ، به طور وسیعی از تولید لباس گرفته تا تولید کالای خواب مورد استفاده قرار بگیرد.
کاربرد پارچه تنسل در کالای خواب
ظاهر زیبا و نرمی فوق العاده الیاف لیوسل موجب توجه تولید کنندگان کالای خواب به این الیاف طبیعی برای استفاده به عنوان پارچه تشک ، ملحفه ، لحاف ، روتختی و رو بالشی شده است. از طرف دیگر ویژگی های طبیعی این پارچه باعث می شود که مصرف آب در فرآیند تولید کاهش پیدا کند.
به این ترتیب ویژگی هایی از قبیل نرمی، دوام مناسب و بهداشتی بودن این الیاف، به رغم گران تر بودن نسبی، کاربرد آن را در تولید کالای خواب افزایش داده است. شرکت داتیس نیز در تولید روتختی های خود از پارچه تنسل استفاده می کند و از خاصیت رنگ پذیری آن برای عرضه طرح های متنوع بهره می گیرد.
نخ تنسل که در الیاف آن از نانو استفاده می شود و از چوب درخت اکالیپتوس گرفته می شود این الیاف بسیار به الیاف پنبه شبیه می باشد که این امر به دلیل سلولوزی بودن آن می باشد و نسبت به دیگر نخ ها از سطحی صاف برخوردار است .این سطح صاف باعث شده تا درخشندگی و حس نرمی در پارچه وجود داشته باشد حتی در تعداد شستشوهای بالا پارچه تنسل درخشندگی خود را حفظ می کند اما دیگر الیاف اینگونه نیستند . انواع پارچه تنسل به دلیل نانو بودن قادر است رطوبت را به خوبی منتقل کند و همین امر باعث می شود که باکتری ها در محیط مرطوب لباس جمع نشوند . در حقیقت تنسل یک لیف گیاهی است که سازگاری بالایی با محیط زیست دارد .
پارچه تنسل بهتر از سایر الیاف پارچه های دیگر رنگ را به خود جذب می کند به همین دلیل مواد شیمیایی و آب کمتری در فرایند رنگرزی مصرف می کند همچنین این پارچه نیازی به سفید گری و مرسریزه کردن ندارد . این پارچه به دلیل مرغوبیت و به روز بودن خود در دوخت پیراهن و مانت تحولی ایجاد کرده و با توجه به رنگبندب های شیکی که دارد طرفداران زیادی را جذب نموه .
همین امر باعث شده که از پارچه تنسل برای دوخت مانتوهای تابستانه استفاده شود . تنسل در انواع طرح دار گلدار و حاشیه دار می باشد . پارچه های تنسل ساده و گلدار از پر کاربردترین تولیدات در دوخت پیراهن، مانتو، پوشاک بچه گانه و … می باشد که امروزه تولیدی های پوشاک فراوان از آنها استفاده می کنند.
ویژگی های تنسل :
جذب رطوبت بالا – تنفس پذیری – خواص رنگ پذیری – درخشش عالی – تجزی پذیر بودن در محیط – لیفی با استحکام بالا
اگر دارای پوستی حساس هستید پیشنهاد می شود از پارچه تنسل در سرویس خواب و دوخت لباستان استفاده کنید زیرا با خاصیت نرم و لطیف بودن و قابلیت انعطاف بالا از پوست محافظت می‌کند. وقتی پارچه تنسلاستفاده می کنید دیگر نیازی به استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن باکتری ها ندارید چون این الیاف از ساقه درخت اکالیپتوس بدست می آید رطوبت را جذب و دفع می کند. زمانی که شما در خواب به سر می برید پارچه تنسل استفاده شده در لباس شما به سرعت رطوبت بدن شما را جذب و دفع می کند و باعث خوابی راحت برای شما می گردد . در هر شرایط آب و هوائی قابل استفاده می باشد به خصوص در آب و هوای گرم لباس هایی که با پارچه تنسل تولید شده اند احساس خنکی در بدن ایجاد می کند . همچنین از تنسل در تولید لباس های زیر و لباس نوزاد استفاده میگردد .
منبع: تهران گردباف
