تبدیل الیاف به نخ، ریسندگی نامیده می‌شود. انسان از هزاران سال پیش به این موضوع پی برده بود که اگر دسته‌ای از الیاف را با کشش دادن، موازی کرده و آن را تاب دهد فشار و اصطکاک سطحی بوجود آمده بین الیاف، باعث درگیری آنها به یکدیگر شده و رشته‌ای مقاومتر را تشکیل می‌دهند که همان نخ است. این عمل اساس تبدیل الیاف به نخ است که ریسندگی نامیده می‌شود. ریسندگی بر سه اصل استوار است:
کشش دادن و موازی کردن الیاف
تاب دادن
پیچیدن و تولید نخ
ریسندگی نخ جزو اولین صنایعی است که انسان به آن پی برد و ابتدا با استفاده از یک دوک چوبی ساده توانست تعداد بیشماری الیاف را به دور هم بتابد و نخ تهیه کند. این روش ریسندگی برای قرن‌ها به همان صورت ادامه داشت تا اینکه در قرن ۱۴ اولین قدم‌ها در راه ماشینی کردن روش ریسندگی یرداشته شد و در اروپا و هند نوع پیشرفته تری از دوک ریسندگی اختراع و به کار گرفته شد. در قرن ۱۶ چرخ ریسندگی جدید ساخته شد به طوری که در حین کار هر دو دست کارگر آزاد بود و می‌توانست تسلط بیشتری هنگام ریسندگی داشته باشد و بالاخره در قرن ۱۸، ماشین ریسندگی اختراع شد و سیستم تهیه نخ کاملاً دگرگون شد. اختراع ماشینهای ریسندگی، در این زمینه باعث افزایش سرعت تولید و کاهش هزینه و همچنین باعث افزایش مرغوبیت تولیدات شده‌است. روشن است که ماشینهای به کار گرفته شده در ریسندگی، بسته به نوع نخی که تولید می‌کنند، کاملاً باهم متفاوت اند. به عنوان مثال، ماشین‌هایی که برای تولید نخهای پنبه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند قادر به تولید نخهای از جنس پشم یا ابریشم نیستند.
چهار نوع ریسندگی شناخته شده جهت تولید نخ از الیاف غیر ممتد وجود دارد.مهمترین مشخصات الیاف که در انتخاب نوع ریسندگی تاثیر دارند عبارتند از :
طول الیاف
قطر الیاف
مقدار فر و موج الیاف
ریسندگی پنبه ایی
ساختمان هرکدام از ماشین های بکار رفته ، نحوه ارتباط و روشهای عملیاتی آنها در ابتدا بطور اختصاصی جهت ریسندگی الیاف پنبه در نظر گرفته شد. ریسندگی الیاف مصنوعی به تنهایی یا بصورت مخلوط با پنبه نیز با ایجاد تغییرات مناسب در مراحل عملیاتی و تنظیم ماشین ها، امکان پذیر گردید.
این نوع الیاف مصنوعی به نحوی تهیه شده اند که با مشخصات الیاف چنبه سازگاری و مشابهت داشته باشند برای انجام ایم مقصود به الیاف ککند تهیه شده در مرحله ابتدایی (جهت افزایش اصطکاک بین الیاف در فتیله ریسندگی) کمی فر و موج داده می شود و سپس در اندازه مورد نظر بصورت الیاف غیر ممتد قطع می گردند . در این حالت تغییرات طولی الیاف بسیار کم می باشد. الیاف پنبه در مقایسه با الیاف طبیعی دیگر دارای طول متوسط کوتاهتری می باشند . بنابراین ریسندگی پنبه ایی را ریسندگی الیاف غیر ممتد کوتاه نیز می نامند.در ریسندگی پنبه ایی تهیه دو نوع نخ مختلف امکان پذیر است.
ریسندگی نخ کارد شده
بعد از آنکه توده الیاف از هم باز ، تمیز و در صورت لزوم در مرحله اول مخلوط شدند بروی ماشین کارد به حالت الیاف جدا از هم در آمده و سپس در کنار هم جمع می گردند تا فتیله کارد را تشکیل دهند.در مرحله بعدی تعدادی از فتیله های کارد به واحد کشش دهنده یک ماشین چند لاکنی تغذیه می شوند .کشش باعث کم شدن جرم الیاف در طول هر فتیله می شود . بدنبال آن فتیله هایی که وزنشان کم شده باهم جمع گردیده تا فتیله چندلا بدست آید. در مقایسه با فتیله کارد ، الیاف داخل فتیله چندلا بهتر در امتداد محور طولی فتیله قرار گرفته اند و نسلت بهم موازی تر هستند
ریسندگی نخ شانه شده
در ریسندگی پنبه ایی خارج کردن الیاف کوتاه از فتیله چندلا در طی یک مرحله بیشتر توسط ماشین شانه انجام می پذیرد . شانه کردن مزایای زیر را در بر دارد:
مقدار مشخصی از الیاف بعنوان ضایعات شانه خارج می گردد . این عمل در مورد پنبه بسیار قابل ملاحظه میباشد ، چراکه پنبه بعنوان یک لیف طبیعی دارای طول های متفاوتی است . ضایعات شانه ۲۰ تا ۳۰ درصد از وزن اصلی الیاف تغذیه شده به ماشین شانه را می تواند شامل می گردد. به این ترتیب مقدار الیاف بلند درمحصول ماشین شانه افزایش می یابد. با در نظر گرفتن حد ریسندگی (ظریفترین نخی که می تواند ریسیده شود) قوانین ذیل بر قرار می گردد:
-هرچه طول الیاف بلند تر باشد نخ ظریفتری را می توان تولید نمود
-هرچه طول الیاف کوتاهتر باشد حد ریسندگی پایینتر قرار می گیرد.
بر این اساس از فتیله های شانه شده نخ ظریفتری را می توان تهیه نمود.
الیاف در اثر شانه شدن تمیز تر می گردند. در مقایسه با نخ های کارد شده ، نخ های شانه شده زیر دست نرم تری را دارا میباشند. این خاصیت نخ ها به پارچه ایی که از آنها تهیه شده است نیز منتقل می شود. اگر در یک منسوج نهایی از نخ های شانه شده استفاده شود بروی شناسه آن درج میگردد.انجام این عمل در مورد نخ های کارد شده معمول نیست.
نخ های تهیه شده در ریسندگی پنبه ایی دارای مقاومت کششی تا حدودی زیاد و زیردست مناسب میباشند. علاوه بر نخ های صد ردصد پنبه ایی ، نخ هایی با مخلوط الیاف پنبه – ویسکوز ، پنبه – پلی استر و پنبه – کتان نیز اغلب در ماشین های گردباف استفاده می گردند. همچنین نخ های صد در صد ویسکوز یا پلی استر نیز بکار گرفته می شوند.
مراحل ریسندگی الیاف کوتاه
ریسندگی بدون شانه
۱- حلاجّی ۲- کاردینگ ۳- پاساژ- کشش- چند لاکنی – ۴- فلایر ۵- رینگ
نخی که تو این سیستم تولید می‌شود نخ کارد شده یا کارد یارن می‌گویند
۲- ریسندگی با شانه
۱- حلاجی ۲- کاردینگ ۳- پاساژ-کشش- چند لا کنی ۴- مقدما ت شانه خوراک فیتیله و محصول بالشچه ۵ – شانه – کشش- چند لا کنی ۷- فلایر ۸- رینگ
ماشین مقدمات شانه
Lap چند لا کنی
چندلاکنی بالشچه (روبان)
نخ یکه تو این سیستم تولید می‌شود به ان نخ شانه می‌گویند
۳- ریسندگی مدرن یا open-end
حلاجی ۲- کاردینگ ۳- پاساژ یا کشش یا چند لا کنی
نخی که تواین سیستم تولید می‌شود به ان اوپن اند می‌گویند.