پارچه گورتکس در سال 1969 اختراع شد، گورتکس نام تجاری نوعی از پارچه ضد آب اما در عین حال تنفس پذیر است و برای تولید لباس‌های کوهنوردی و چادرهای کوهنوردی کاربرد دارد. یکی از عجایب این پارچه این است که هوا از داخل این پارچه رد میشود اما آب عبور نمی‌کند به عبارتی تنفس پذیر و ضد آب است.
پس اگر در کوهنوردی از لباس تولید شده با گورتکس استفاده کنید عرق نمی‌کنید اما خیس هم نمی‌شوید.
مقاله مرتبط: نخ و الیاف کول مکس و کول تکس
این پارچه از سه لایه مختلف تشکیل شده است:
- پارچه بیرونی ( زیبایی و محافظت از لایه گورتکس)
- غشاء گورتکس ( اجازه تنفس و عدم ورود آب)
- لایه داخلی ( با فناوری انتقال رطوبت)
به زبان ساده یک کاپشن تولید شده با پارچه‌های گورتکس همزمان با ضد آب بودن، اجازه تنفس هم به بدن می‌دهد.
تنفس یعنی چه؟
همه ما در دوران کرونا تجربه استفاده از انواع دستکش را داشتیم. با بعضی از دستکش‌ها بعد از چند دقیقه دستمون عرق می‌کرد و کلافه می‌شدیم. توی این دستکش ها پوست ما تنفس نداشت، از این رو وقتی حرف از تنفس میزنیم بعنی بدن حس مطلوب و راحت داشته باشد.
محصولات با فناوری گورتکس دقیقا به این صورت عمل می‌کنند. آب اجازه ورود ندارد، اما بخار آب ناشی از عرق بدن اجازه خروج خواهد داشت.
- گورتکس یا gore -tex پارچه ای با ساختار میکرو هستش که قابلیت آبگریزی داره
- به علاوه امکان رد و بدل شدن بخار آب رو نیز فراهم میکنه به عبارتی تنفس پوستی رو تأمین میکنه
- همچنین جنس لیف این پارچه از خانواده فلوئورپلیمری هستش و یه نوع پلی تترا فلوئورواتیلن به حساب میاد که قابلیت دفع آب بالایی داره
و قابلیت تنفس بالای این پارچه یا به اصطلاح high breathable این پارچه به علت ساختار میکرو بافت این پارچه هست که معمولا به صورت کامپوزیت با الیاف دیگه مثل نایلون لایه بندی میشه
گورتکس توسط Wilbert L. Gore و پسر Gore، Robert W. Gore اختراع شد. در سال 1969، باب گور میله های گرم شده پلی تترا فلوئورواتیلن (PTFE) را کشیده و پلی تترا فلوئورواتیلن منبسط شده (ePTFE) ایجاد کرد. کشف او از شرایط مناسب برای کشش PTFE یک حادثه خوشحال کننده بود که تا حدی ناشی از ناامیدی بود. او به جای کشش آهسته مواد گرم شده، یک انقباض ناگهانی و شتاب‌دهنده را اعمال کرد. PTFE جامد به طور غیرمنتظره ای حدود 800% کشیده شد و ساختاری ریز متخلخل را تشکیل داد که حدود 70% هوا بود.[1] تحت نام تجاری Gore-Tex به عموم معرفی شد
ePTFE بر اساس شرایط پردازش دارای تخلخل قابل تنظیم است و می تواند در برابر بخارات و گازهای خاصی نفوذ کند. با این حال، نسبت به اکثر مایعات، از جمله آب، نفوذ ناپذیر است
| GORE-TEX | گورتکس | نام اصلی |
| پارچه ضد آب گورتکس | نام عامیانه |
| پارچه ePTFE | ترکیب پارچه |
| بالا | میزان تنفس پذیری |
| متوسط | حفظ گرما |
| خیلی کم | کش سانی |
| آمریکا | کشور سازنده |
| آمریکا، آلمان ، انگلیس، ژاپن، چین | کشور های صادر کننده و توليد کننده امروزی |
| آب سرد | دمای مناسب شستشو |
| ژاکت، بارانی، دستکش ، کفش ، کوله پشتی ، لباس فضایی ، محافظ کتاب، ایمپلنت پزشکی | موارد مورد استفاده |
مقاله مکمل
برای درک بهتر مکانیسم پارچه گورتکس مقاله مربوط به فشار اسمز معکوس را مطالعه نمایید. (کلیک کنید)
چه تفاوتی بین انواع مختلف پارچه گورتکس وجود دارد؟
چند نوع مختلف از پارچه گورتکس وجود دارد. این ماده دو رقیب مهم نیز دارد که آشنایی با آنها نیز الزامی است.
۱- گورتکس(GORE-TEX)
پارچه گورتکس اصل ابتدا در سال ۱۹۶۰ میلادی ساخته شده که هنوز هم به صورت گسترده در بارانی، ژاکت و دیگر کاربردها مورد استفاده قرار می گیرد. هر چند که این ماده به اندازه دیگر شکل های گورتکس مقاوم نیست، اما بسیار پرکاربرد است.
۲- پرو گورتکس (GORE-TEX Pro)
پرو گورتکس نسبت به گورتکس اصل، مقاومت پذیری بیشتری دارد و معمولا در کاربردهای بیرونی حاوی وظایف سنگین مثل تجهیزات کوهنوردی به کار برده می شود. پرو گورتکس به دلیل افزایش عملکردش در لباس های مخصوص آب و هوای سرد نیز محبوب شده است.
3- شیک درای (GORE-TEX SHAKEDRY)
یکی از جدیدترین شکل های گورتکس است که نسبت به گورتکس اصل و پرو گورتکس از وزن سبک و قابلیت تنفس پذیری بیشتری برخوردار است. در نتیجه برای کاربردهای پرتحرک ورزشی مثل دویدن و دوچرخه سواری ایده آل می باشد.
4- اینویزیبل فیت (GORE-TEX Invisible Fit)
شرکت W.L. Gore در پاسخ مستقیم به دیگر فناوری هایی که مشکلات ذاتی موجود در بوتی های ضد آب در کفش ها را حل کرده بودند، GORE-TEX Invisible Fit را به وجود آورد. این فناوری به صورت مستقیم به سطح بیرونی کفش متصل می گردد تا از ورود آب و عرق های بعدی جلوگیری نماید.
5- سراوند (GORE-TEX Surround)
این فناوری کفش گورتکس به جای ضد آب بودن بیشتر بر روی تنفس پذیری تمرکز می کند، اما هنوز هم مزایای ضد آب قابل توجهی را فراهم می نماید.
6- پاکلایت (GORE-TEX Paclite)
این محصول گورتکس که در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی توسعه پیدا کرده، سبک وزن و انعطاف پذیر است. این مزیت ها آن را برای تولید ژاکت هایی که جیب هایشان بسته می شد و در آن زمان مد بودند، آسان کرده بود.
7- اینفینیم (GORE-TEX Infinium)
گورتکس اخیرا خط تولید Infinium خودش را راه اندازی کرده است. این محصول شامل موادی است که مزایای بیشتر از ضد آب بودن را فراهم می کنند. محصولات خط تولید Infinium، تنفس پذیری بیشتر، خاصیت عایق حداکثری و دیگر مزایای سودمند را نسبت به سایر پوشاک بیرونی ارائه می دهند.
۸- اوت درای (OutDry) شرکت کلمبیا
پارچه رقابتی اوت درای محصول شرکت سازنده لباس های ورزشی کلمبیا، ضد آب بودن را بدون درز ارائه می دهد که یکی از مهمترین مشکلات پارچه های گورتکس را حل می کند. پارچه اوت درای بدون پوشش DWR، اگر خاصیت ضد آب کمی داشته باشد، باز هم تنفس پذیر باقی می ماند.
۹- ایونت (eVent)
ایونت هر چند که شبیه گورتکس است، اما لایه پلی اورتان ندارد که این موضوع این پارچه را نسبت به گورتکس بیشتر تنفس پذیر می کند. ایونت کمی خاصیت ضد آب بودن بهتری نسبت به گورتکس نیز ارائه می دهد.
