آموزش چاپ سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین
چاپ سیلک پروسه ای است که جوهر از میان توری میگذرد و به سطح مورد نظر میرسد. اما نکته مهم اینجاست که بخش هایی از این طوری به وسیله موادی مخصوص پوشیده شده تا جوهر عبور نکند. و در نتیجه طرح مورد نظر ما ایجاد می شود. چاپ سیلک اسکرین روشی محبوب است و در صنایع مختلف کاربردی گسترده دارد. به این روش چاپ طوری هم میگویند. قیمت پایین چاپ سیلک یکی از دلایل محبوبیت آن است. چاپ سیلک به دو روش دستی و ماشینی یا صنعتی انجام میشود. یکی از رایج ترین استفاده های چاپ سیلک روی تیشرت است.
چاپ سیلک روش موثری جهت ایجاد برجستگی بر روی پارچه بخصوص پارچه کرباس که مخصوص کارهای هنری و تابلو و پوستر ها و کارهای هنری است می باشد. این روش همچنین برای چاپ روی پارچه و منسوجات نیز استفاده می شود.

چاپ سیلک چیست ؟
چاپ سیلک پروسه ی برگردان طرح الگو سازی شده بر روی یک سطح صاف با استفاده از یک صفحه توری، جوهر و یک کاردک است. پارچه و کاغذ متداولترین موارد برای چاپ سیلک هستند، اما با جوهر مخصوص برروی چوب، فلز، پلاستیک و حتی شیشه نیز قابل چاپ است. پایه و اساس این روش ایجاد یک طرح بر روی توری است و آنگاه کشیدن جوهر بر روی طوری به وسیله یک کاردک تا از منافذ طوری عبور کند و به سطح زیرین یا همان سطح چاپ شونده برسد. این پروسه گاهی چاپ توری نیز نامیده میشود.
در چاپ سیلک برای طرح های مختلف از تکنیک های متفاوتی استفاده میشود:
استفاده از وینیل برای پوشاندن قیمت های مورد نظر توری برای جلوگیری از عبور جوهر
استفاده چسب یا لاک برای پوشاندن قسمت های مورد نظر
استفاده از از مولسیون حساس به نور برای ایجاد طرح های با جزئیات
اگر طرح مورد نظر دارای چند رنگ باشد، برای هر رنگ از شابلون های جداگانه استفاده میشود.
چرا از چاپ سیلک استفاده میکنیم؟
عمده ترین دلایلی که باعث میشود از چاپ سیلک استفاده کنیم عبارتند از:

روی تیره ترین پارچه ها رنگ ها وضوح کافی دارند.
رنگ ها به عمق لایه های پارچه نفوذ میکنند
با توجه به متفاوت بودن سطح های مورد استفاده برای چاپ و حتی جنس های مختلف پارچه، به راحتی امکان استفاده از رنگ های مختلف وجود دارد.
در تیراز های بالا چاپ سیلک قیمت مناسبی دارد.
روش های چاپ سیلک
روش های مختلف برای چاپ سیلک وجود دارد اما پایه و اساس همه آنها یکی است. روش چاپی که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد از یک امولسیون از چسب واکنش دهنده در برابر یک نور مخصوص استفاده میشود.
این روش محبوب ترین نوع در چاپ تجاری است چون می توان از این روش برای ساخت شابلون های پیچیده و با جزیات استفاده کرد.
حال در مورد مراحل چاپ سیلک قدم به قدم صحبت خواهیم کرد.
مرحله 1: برای شروع طرح مورد نظر را بر روی کاغذ کالک پرینت کنید (از آن برای ساخت شابلن استفاده میشود).
مرحله ۲: یک شابلون انتخاب میکنیم. شابلن چهارچوبی فلزی یا چوبی است که روی آن یک توری کشیده شده است.
مرحله 3: ماده حساس به نور را که با یک لاک مخصوص ترکیب شده است روی طوری میکشیم و میگذاریم خشکشود.
مرحله ۳: پس از خشک شدن توری را بر روی سطحی قرار میدهیم و کاغد کالک که طرح ما بر روی آن چاپ شده است را بر روی آن قرار میدهیم و از بالا به آن نور میدهیم. قسمت هایی از کاغذ کالک که بر روی آن رنگ قرار دارد (چاپ شده است) اجازه عبور نور را نمیدهد. در نتیجه نور فقط به قسمت هایی از شابلن میخورد که در طرح ما سفید است. ماده حساس به نور بعد از نور خوردن سخت میشود.
نکته!!! اگر طرح نهایی شامل بیش از یک رنگ باشد باید از صفحه جداگانه برای اعمال هر کدام از رنگ ها استفاده کنیم. و هر رنگ را به طوری که کاملا منطبق بر هم باشد به طور جداگانه چاپ کنیم.
مرحله ۴: بعد از اینکه صفحه برای مدت زمان مشخصی در معرض نور قرار گرفت قسمت هایی که توسط طرح پوشیده نشده به قسمتهای سفت تبدیل خواهد شد تمام قسمت های سفت نشده با دقت شسته میشود و از روی طوری پاک میشوند. به این ترتیب دوباره منفذ های توری در قسمت هایی که نور نخورده بود باز میشوند تا جوهر بتواند عبور کند. اثری واضح از طرح بر روی صفحه برای عبور جوهر باقی می ماند. سپس صفحه خشک شده و آماده استفاده است.
مرحله 5: سپس الگو روی پرس قرارداده می‌شود پارچه یا لباس مورد نظر را جهت چاپ به صورت صاف روی صفحه زیر الگو قرار می دهیم پرس های متفاوت وجود دارد از جمله دستی و اتوماتیک و نیمه اتوماتیک، اما بیشتر از پرس هاس مدرن تجاری تمام اتوماتیک چرخشی (دستگاه اختاپوسی) استفاده می کنند، چون اجازه می دهد که چندین صفحه همزمان کار کنند. برای چاپ های چند رنگ می‌توان از این پرس ها برای چاپ کردن رنگ خای مخطلف استفاده کرد.
این کار جوهر را با فشار کاردک از منافذ باز الگو عبور میدهد. در نهایت امولسیون با یک مایع حلال مخصوص برداشته می شود تا بتوان از شابلون دوباره استفاده شود.
مرحله 6: محصول نهایی از یک خشک کن عبور میکند و تا جوهر پخته شود. جوهر را صاف و یکدست میکند
برای به دست آوردن یک چاپ تمیز و واضح، به ابزار مناسب برای کار نیاز هست. در اینجا، ما در مورد هر یک از تجهیزات چاپ سیلک صحبت خواهیم کرد ، از جمله اینکه چه عملکردی در طول فرآیند چاپ دارند.

مقدمه ای بر چاپ سیلک اسکرین یا چاپ سیلک

چاپ سیلک‌اسکرین یا «چاپ سیلک» روشی برای چاپ تصویر است. در این روش از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر مورد نظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدود کننده مانند موم پوشیده می‌شود. این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلطک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا مرکب فقط از بخش‌هایی که مسدود نشده یه کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد.

با این روش می‌توان بر روی مواد مختلف چاپ‌های تک‌رنگ یا چندرنگ صورت داد. با سیلک‌اسکرین می‌توان روی انواع مواد مانند پارچه و چینی و سرامیک و فلز و غیره تصویر چاپ کرد. با چاپ سیلک می‌توان روی اجسام با شکلهای مدور و غیر مسطح نیز چاپ نمود که از این نظر در بین روشهای چاپی منحصر به فرد است. این نوع چاپ برای چاپ تبلیغی بر روی اشیای گوناگون مثل تقویم و سررسید و لیوان و کاغذ بکار می‌رود.
چاپ سیلک سابقه‌ای چند هزار ساله دارد و گفته می‌شود که در ژاپن اختراع شده‌است

سیلک اسکرین نوعی روش چاپ و تکثیر است که با امکانات فراوان، بر روی اشیای مختلف، در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون، قابل اجراست . در این روش از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر مورد نظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدود کننده مانند موم پوشیده می‌شود. این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلطک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا مرکب فقط از بخش‌هایی که مسدود نشده یه کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد.

دامنهٔ کاربرد این چاپ از ساده‌ترین و ارزانترین وجه آن ( که به عنوان چاپ صنعتی و در مورد کالاهای مصرفی بکار می‌رود ) تا پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین مرحله آن ( که بکار خلق آثار هنری می‌آید ) گسترده‌است. از تصویر روی شیشه‌های شیر پاستوریزه، آب معدنی و نوشابه‌های متداول، انواع مواد مانند پارچه و چینی و سرامیک و فلز و تابلوهای راهنمایی و رانندگی و تابلوهای اسامی خیابانها و پلاک منازل، حروف روی دستگاههای صوتی و انواع لوازم و وسایل زندگی گرفته تا برخی از پوسترهای تبلیغاتی و کارهای هنری و غیره تصویر چاپ کرد. با چاپ سیلک می‌توان روی اجسام با شکلهای مدور و غیر مسطح نیز چاپ نمود که از این نظر در بین روشهای چاپی منحصر به فرد است. اما سیلک اسکرین چیست؟

چاپ سیلک اسکرین فراگرد پیشرفته تری است از چاپ با اِستنسیل(stencil ) که در اوایل سده حاضر باب شد. در ابتدا بیشتر کاربرد تبلیغاتی و نمایشی داشت . از چند دههٔ پیش، هنرمندان این فن را بکار خویش گرفتند و به آن نام سری گرافی (seri graphy ) دادند. چاپ با اِستنسیل یکی از ساده‌ترین شیوه‌های نسخه برداری است. اِستنسیل ورقه‌ای است که حروف یا طرح در روی آن کنده شده و با مالیدن یا پاشیدن مرکب یا رنگ بر روی آن، شکل حروف یا طرح بر روی سطح زیرین نقش می‌بندد . کلمه اِستنسیل هم به این ورقه، هم به فراگرد چاپ به وسیله این ورقه و هم به نقش حاصل از این شیوهٔ چاپ اطلاق می‌شود.

فن اِستنسیل در چین و ژاپن و مصر قدیم متداول بوده‌است . نمونه‌های کهن اِستنسیل‌های بدست آمده در چین با بنای دیوار بزرگ چین و نمونه‌های بدست آمده در مصر با بنای اهرام ثلاثه هم زمان اند . نمونه‌های بسیاری از تصویرهای بودا، که با چاپ اِستنسیل تهیه شده باقی مانده‌است . اِستنسیل در مشرق زمین چه برای مقاصد هنری و چه برای مقاصد تجاری ( مثلاّ برای نقش پارچه‌های مصرفی )، فنی متداول و شناخته شده بود؛ درحالی که در مغرب زمین بیشتر جنبهٔ مادی و مصرفی داشت . در سدهٔ هفده در فرانسه و انگلستان و در اواخر سدهٔ هچده و اوایل سده نوزده در آمریکای شمالی، برای طراحی کاغذهای دیواری اِستنسیل به کار می‌رفت.

ابتدا برای ساختن اِستنسیل از برگهای پاپیروس، پوست حیوانات و پارچه استفاده می‌کردند، بعدها برای ایجاد نقش‌های پیچیده تر، لازم بود اِستنسیل‌های ظریف تر از اِستنسیل‌های پیشین بکار رود. برای جلوگیری از پاره شدن چنین اِستنسیل‌هایی بود که استفاده از شبکهٔ نخ‌های ابریشم اغاز شد. دو ورقه را هم‌زمان می‌بریدند، شبکهٔ نخ‌های ابریشم را مابین این دو ورقه قرار می‌دادند و به آان دو می‌چسپاندند . به تدریج معمول شد که به جای شبکهٔ نخ‌های ابریشم، یک تکه پارچهٔ ابریشمین را به پشت ورقهٔ اِستنسیل بچسپانند. و بعدها پارچه ابریشمین را بر روی یک کلاف چوبی کشیدند .

تحول چاپ اِستنسیل به چاپ سیلک اسکرین درست از همین جا آغاز می‌شود . سیلک اسکرین در واقع نام خود را از پارچهٔ ابریشمین نازک مشبکی گرفته که با اتصال به کلاف، به عنوان تکیه گاهی برای ورقهٔ اِستنسیل بکار می‌رود.ورقهٔ اِستنسیل به این شبکهٔ ابریشمین چسپانده می‌شود . شبکهٔ باز ابریشم رنگ یا مرکب را از خود رد می‌کند، درحالی که ورقه اِستنسیل آنرا نگاه می‌دارد .

تعیین تاریخ دقیق تحول فراگرد اِستنسیل به سیلک اسکرین دشوار است . در ۱۹۰۷ ساموئل سیمون، اهل منچستر، استفاده از سیلک اسکرین را به نام خود به ثبت رساند . او برای کشیدن مرکب روی اِستنسیل از قلم موی نقاشی استفاده می‌کردن.

در سال ۱۹۳۶، گروهی از هنرمندان آمریکایی جامعه ملی سری گرافی را تشکیل دادند . در این زمان است که کاربرد سیلک اسکرین با اهداف غیر تجاری آغاز می‌شود . هنر سر گرافی ( که در آن هنرمند طرح خود را با فراگرد سیلک اسکرین به چاپ می‌رساند) به وسیلهٔ عده‌ای از نقاشان برجسته معاصر اعتبار زیادی یافته‌است.
در فرانسه ویکتور وازارلی، در انگلستان ادواردو پائولوزی و بریجت ریلی، و در ایالات متحده جیم دین، کلاس اولدنبرگ و اندی وارهول از مروّجان این هنرند.

پایه و اساس چاپ سیلک بر مبنای تور ابریشم بر روی قالب یا چهار چوب از جنس چوب یا فلز است که با داروی ژلاتین حساس به نور، آغشته شده و بعد از نور دهی شسته می شود و با رنگ روی اشیاء عمل چاپ انجام می شود، اما عملیاتی قبل از چاپ و در حین چاپ و بعد از چاپ باید انجام شود. در این جزوه به گونه ای مختصر آموزش سیلک تقدیم علاقه مندان می گردد؛ از لحاظ قیمت کار سیلک بسیار اقتصادی و با حد اقل سرمایه قابل فعالیت می باشد.اکثر مشاغل که امروز وجود دارد شروع کار با چند میلیون تومان هزینه است اما برای چاپ سیلک با هزینه کمی امکان راه اندازی یک گارگاه وجود دارد مواد لازم تمام و کمال در ایران و تمامی شهرها یافت میشود
فهرست :
1- صفحه کار
2- گیره
3- میز کار
4- قالب یا چهارچوب
5- تور
6- کاردک یااسکویجی
7- دارو
8- ریتاردر
9- پاک کننده ها
10- رنگ ها
11- میز نور
12- طرح
13- خشک کن
14- چاپ
15- موارد کاربرد چاپ سیلک
16- عیوب احتمالی در چاپ سیلک

1-صفحه کار:

یکی از مهمترین مشخصه صفحه کار در دستگاه چاپ سیلک صاف بودن صفحه می باشد. گودی یا برآمدگی صفحه باعث می شود که عمل چاپ بخوبی انجام نشود. جنس این صفحه تفاوتی ندارد اما در حال حاضر صفحات از نئوپان، MDF و صفحه آهنی ساخته می شود. ضخامت صفحات باید بگونه ای باشد که با فشار تغییری نکند و دقت شود که در طول کار اگر رنگی روی صفحه ریخته شد، سریع تر پاک شود . در کارهای حرفه ای تر ، صفحات را سوراخهای ریزی کرده و دستگاه مکش زیر صفحه نصب می کنند تا باعث شود کار به صفحه کاملاً بچسبد. اندازه صفحات به نوع چاپ بستگی دارد. معمولاً چاپ کاران ترجیح می دهند که صفحه کار وسیع و بزرگی داشته باشند تا در چاپ دچار کمبود نباشندو البته بسیاری از کارگاههای چاپ صفحه کار همان صفحه میز است که از لحاظ اقتصادی در اوایل فعالیت مفید است اما چند اشکال وجود دارد : اول آنکه در روی میز بتدریج رنگ و خراش و سایر مسائل باعث خرابی میز و خرابی چاپ خواهد شد پس توصیه می شود که صفحه کار با میز معمولی جدا باشد. اندازه فعلی 30×40 و 40×50 و 50×60 و همچنین 60×70 هستند البته برای کارهای طولی میزهایی می سازند که در طول 100×300 هم برای چاپ پارچه بهره می برند.

2-گیره و لولا:

روی صفحه کار گیره و لولا نقش مهمی دارد. بستن چهار چوب روی میز کار بوسیاه گیره انجام می گیرد. معمولاً چند پیچ نقش اصلی را دارند . گام پیچ تفاوت چندانی ندارد اما ضخامت پیچ معمولاً پیچ هشت یا ده می باشد اما تعداد پیچ بستگی به اندازه چهار چوب دارد. اکثر قالبها را می توان با دو پیچ بست. قد پیچ باید به اندازه ای باشد که بتواند چهار چوب را کاملاً سفت کند البته اگر زیر پیچ یک صفحه مثل تسمه فلزی بگذاریم تا روی چهار چوب اثر فشار پیچ چهار چوب را خراب نکند و البته بهتر است گیره از طرفین دارای پیچ تنظیم ارتفاع باشد تا بتوان اشیاء به ارتفاع مختلف را با یک دستگاه چاپ کرد.
اما اگر تنظیم ارتفاع نیاز نباشد گیره را میتوان بدون پیچ با لولای ساده به صفحه کار نصب کرد البته پیشنهاد میکنیم از سیستم دستگاه سیلک روشن بهره ببرید که دستگاه از لحاظ ارتفاع قابل تنظیم است

3-میز کار:
در مشخصات میز کار، ارتفاع میز مهم است، ارتفاع میز به قد چاپ کار ارتباط مستقیم دارد، کوتاهی میز باعث خمیدگی کمر و کندی کار و بلندی میز باعث نرسیدن دست و خستگی می گردد. عرض و طول میز بستگی به شیئ مورد چاپ دارد. برای یک کار طولانی عریض باید یک میز بلند داشت اما برای یک سری کاری چاپ سی دی میز بلندی نیاز نیست. میز کار نباید پایه های نازکی داشته باشد و باید محکم و استوار باشد، نلغزد و نلرزد و ارتباط صفحه و پایه ها باید کاملاً محکم باشد. زمین که میز روی آن قرار می گیرد ، باید کاملاً صاف و تمیز باشد و نظافت میز و زمین ضروری است.

4- قالب:
0قالب یا چهار چوب از جنس چوب یا فلز اکثراً آلومنیوم است. چند نکته در ساخت و استفاده چهار چوب مهم است، تیز نبودن لبه ها و پیچیدگی نداشتن چهار چوب مهم است. اندازه عرض و طول چهار چوب بستگی به طرح دارد و معمولاً قابل باید از هر طرف حداقل پنج سانت بزرگتر از طرح باشد. ضخامت قالب یک فرمول دارد که بستگی به عرض و طول دارد اما در کارگاههای سنتی معمولاً از قالبهای 4×4 – 3×5 و کمتر از 2×4 استفاده می شود. در هنگام ساخت قالب ، نحوه زبانه کردن بسیار مهم است
، گاهی تنها چوب را سر به سر میخ می کنند و این در طول زمان باعث پیچیدگی قالب می گردد. باید قالب نیم به نیم زبانه شود و اگر فلزی است باید جوش شود و بدون درز باشد که رنگ داخل قوطی نشود.
اگر از چوب ساخته می شود، بهتر است از چوب کاملا خشک و حداقل دوبار رنگ یا روغن شود تا مقاومت بهتری در برابر رطوبت بیاید.
نظافت قالب، اساسی و مهم است؛ حتماً بعد از اتمام عملیات چاپ باید قالب کاملاً شسته شود تا اثری از رنگ نماند و اگر چوب قالب قبلاً اشباع شده از روغن باشد، تمیز کردن آن راحت تر است.

5-تور

قطعه مادر در چاپ سیلک، تور ابریشمی است که بسته به نوع شیء مورد چاپ شماره های مختلف دارد و یک جدول علمی دارد اما در روش ساده تا شماره 50 برای چاپ پارچه استفاده می شود و از 50 تا 90 برای کارهای معمولی و از 90 تا 150 برای کارهای ظریف و از 150 تا 200 برای کارهای خیلی دقیق مثل چاپ مدارهای الکترونیکی استفاده می شود. نوع جنس تور ابریشم مهم است و بهترین تور در ایران ، تورهای سوئیسی است اما به علت قیمت بالا معمولاً از تورهای ایتالیا استفاده می گردد و اگر تعداد کار کم باشد تا چاپ کار تازه کار است، تور چینی بهترین تور تمرین است.
منفذدهای بسیار ریز داخل تور که برای عبور رنگ می باشد و در حین عمل چاپ و بعد از اتمام چاپ باید با ریتاردر و یا تینر فوری تمیز شود تا اثری از رنگ در منفذها نباشد. نحوه کشیدن تور روی قالب هر چند ساده است اما تمرین زیادی نیاز دارد . در کارگاههای حرفه ای ابزار مخصوصی برای کشش تور وجود دارد
اما در روش ساده با میخ ریز سیاه نقش کفاشی یا منگنه یک طرف تور روی قالب محکم می گردد ، بعد در زاویه 90 درجه، کاملاً کشیده و بتدریج روی قالب محکم می گردد و بعد مجدداً زاویه 90 درجه و در نهایت زاویه آخر بسیار مهم است چرا که کشیدگی تور در مرحله آخر ، نهایی میشود پس باید محکم تر تور کشیده شود بحدّی که با فشار دست نتوان تو را فرو برد و بعد روی میخ یا منگنه چسب زده می شود. از داخل قالب هم تور را به دیوارهای قالب با نوار چسب پهن می چسبانیم تا رنگ به زیر کار نفوذ نکند . در هنگام کا هرگز نباید شیئی تیز به تور بخورد اما اگر از نقطه ای از تور پارگی یافت شود می توان با چسب پهن ترمیم کرد اما استفاده برای چاپ نخواهد داشت.

6- کاردک- اسکویجی

رای عمل چاپ می توانیم از هر وسیله ای استفاده کنیم اما کاردک استانداردهای خاصی دارد، هر شیئی یک کاردک مخصوص می طلبد،کاردک چاپ پارچه با چاپ مقوا و نایلکس از نظر زاویه لبه متفاوت است اما اکثر کارگاههای فعلی ما از کاردک لاستیکی و بندرت ژلاتینی استفاده می کنند. ضخامت کاردک باید به حدّی باشد که براحتی خم نشود اما نباید خشک و غیر قابل انعطاف باشد. کاردک نباید سوراخ یا بریدگی یا منفذی داشته باشد تا رنگ به آن نفوذ کند. کاردک باید در طول کار و بعد از اتمام چاپ کاملا، تمیز و شسته شود. کاردک نیز ساخت ایران و هم ساخت سایر کشورها وجود دارد . در کارهایی با عرض کم ، مشکل نوع کاردک زیاد نیست اما هرچه سطح چاپ بیشتر و وسیع تر باشد صافی لبه کاردک به مهارت بیشتر نیاز خواهد داشت. فشار کاردک به تور ، بستگی به نوع طرح و میزان رنگ و ضخامت خطوط طرح دارد

7- دارو

فرمول دارو حساس البته توصیه ساخت آنرا به دوستان ندارم فقط جهت اطلاع و افزایش دانش عرض شد
ژلاتین =88گرم
آب مقطر=538 گرم
آمونیاکnh3= 9گرم
ضد کف=8 گرم
کاژلین(یک نوع چسب) = 88 گرم
آب = 270 گرم
بی کرمات پتاسیم Cr2O7K2))= 90گرم
جمع 1000گرم

شکل کشیدن دارو به تور
در کارگاههای بزرگ دارو اسپری میشود
ژلاتین خاص که با چند ماده دیگر در برابر نور حساس می گردد. پایه لاک حساس چاپ سیلک را ایجاد می کند . در بسته های تجاری موجود در بازار اکثراً شامل دو مواد بی کرومات و ژلاتین به مقدار یک به ده می باشد البته نحوه و مدت هم زدن و در تاریک خانه درست کردن دارو از موارد الزامی است . داروی ایجاد شده اگر نور نبیند تا 24 ساعت قابل استفاده است . برای هم زدن دو ماده فوق باید دقت شود تا ترکیب شیمیائی انجام شود. بعد از ساختن دارو در تاریکخانه با یک کاردک مثل کارت تلفن باطله سطح تور را باید یکنواخت آغشته نمود و البته از هر دو طرف توری و جهت کشیدن دارو روی شابلن باید یک طرف عمودی کشیده شود و در پشت کار افقی تا عمل یکنواختی کامل گردد. بعضی از اساتید قدیم وقتی یکبار دارو کشیده شد و با سشوار یا باد پنکه یا در هوای آزاد خشک شد، مجدداً دارو را با مقدار آب رقیق کرده و بار دیگر روی شابلن لایه بسیار نازکی می کشند تا منفذی احتمالی خالی از لاک وجود نداشته باشد. داروهای ایرانی جنس خوبی دارند و اکثراً چاپ کاران از آن راضی هستند اما در کارگاههای بزرگ اکثراً از داروهای خارجی استفاده می کنند زیرا بعد از پاک کردن اثر کمتری از طرح بجامی ماند البته باید دقت شود قبل از کشیدن دارو تور عاری از چربی ، گرد و غبار و هر نوع آلودگی باشد و بعد از پاک کردن تور هم باید از تور در برابر موارد فوق محافظت کرد و در محلی دور از خطر نگهداری کرد.

8- ریتاردر:
ریتاردر نوعی شل کننده رنگ، ایجاد کننده چسبندگی رنگ به شیء و برای شستن تور استفاده می شود. بسیاری از کارگاههای سنتی از تینر فوری بجای ریتاردر استفاده می کنند . در چاپهای عادی این امر مشکلی ندارد اما در کارهای ظریف استفاده از ریتاردر مهم است مثلاً در هنگام استفاده از رنگ P.V.C و یا رنگ پلی اتیلن استفاده از ریتاردر در شل سازی رنگ ضروری است.

شکل شستشو
9- پاک کننده ها
برای پاک کردن و سفید نمودن لاک از روی تور باید از محلول پاک کننده استفاده کرد اما در بسیاری از موارد از وایتکس و یا کلر بهره می برند که برای تور در طولانی مدت زیان آور است. تور بهتر است با پاک کننده های استاندارد شسته شود تا عمر طولانی تر و کیفیت بالاتری داشته باشد. این پاک کننده ها چند گونه دارند: یک نوع پودر است که 100 گرم در هفت لیتر آب مخلوط می گردد و یک نوع مایع است که یک کیلو 50 لیتر آب مخلوط می گردد. شاید قیمت وایتکس به ظاهر مناسب باشد اما با توجه به قیمت بالای تور استفاده از این پاک کننده ها توصیه می شود زیرا کاملاً لاک را از تو پاک می کند و مقاومت و کیفیت تور را هم حفظ می کند.

10- رنگ ها:
تنوع رنگها بسیار زیاد است:
الف: رنگ روغنی معمولی که با تینر یا بنزین رقیق می شود برای کارهای ساده و معمولی استفاده می شود. استفاده از ریتاردر در رنگ روغنی باعث چسبندگی بیشتر کار می شود اما خشک شدن این رنگ طولانی و یا نیاز به خشک کن دارد.
ب: رنگ پلی اتیلن که با تینر و ترجیحاً با ریتاردر رقیق می شود . کیفیت متوسطی دارد ، سریع تر خشک می شود و چسبندگی متوسطی دارد که از رنگ روغنی بهتر است .
ج: رنگPVC که با ریتاردر رقیق می شود و کیفیت خوبی دارد و خیلی زود خشک می شود . رنگ پلی اتیلن و PVC دارای بیس رنگی هستند که با جوهرهای رنگی مختلف رنگ می پذیرد و تنوع آن زیاد است.
د: رنگ پیگمنت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و کیفیت مناسبی برای چاپ پارچه دارد.
ه: رنگ اورنیت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و کیفیتی خاص و برجسته روی پارچه ها می گذارد.
و: رنگ آب شور برای چاپ کارتن و مقوا استفاده می شود.
ز: رنگ پلاستیک قابل شستشو برای پارچه استفاده می شود و ارزان تر از سایر رنگها است.
ح:رنگ پخت بالا: برای رنگ روی کاغذ گل چینی و گل ملامین کاربرد دارد و قیمت بالایی داشته و برگهایی مخصوص به خود دراد.
ط: رنگ ترانس فر یا برگردان که روی کاغذ معمولی چاپ می شود و با حرارت و پرس داغ روی لباس عمل چاپ انجام می شود.
ی:پودر در رنگهای مختلف که با خمیر مخصوی مخلوط شده و با آب حل میشود و برای چاپ اسکرچ استفاده میشود
البته از انواع مرکب نیز میتوان بهره برد
حلال ها شامل آب برای رنگهای پلاستیک و برای سایر رنگ ها از ریتاردر – تینر – بنزین – نفت و حلال ویژه 410 شرکت نفت استفاده میشود
فرمول ساخت تینر فوری معمولی
حلال ویژه یا حلال 410
استون
بوتیل استات
متانول
ایزوپروپیل الکل

11- میزنور:
برای چاپ طرح روی شابلن از میز تور استفاده می شود . در میز تور از چند(معمولا از دو تا پنج ) لامپ مهتابی و یا لامپهای مخصوص استفاده می شود . عرض و طول میز هر چه بیشتر باشد بهتر است چرا که در چاپ طرحهای بزرگ مشکلی نداشته باشیم. ارتفاع میز از سطح لامپ تا شیشه روی میز بین 20 الی 30 سانتی متر بوده و مدت نور دهی بین 5 تا 10 دقیقه بستگی به فاصله ، ضخامت طرح، حرارت محیط و ضخامت دارد . در زمانی که طرح روی شیشه میز نور قرار گرفت و شابلن روی طرح گذاشته شد، روی طرح را با پارچه مشکی پوشانده و یک جسم مسطح داخل قالب روی پارچه گذاشته و با وزنه ای مثل یک ظرف آب چهار لیتری روی کار گذاشته تا طرح به شیشه میز نور کاملاً چسبیده باشد و بعد از نور دهی شابلن با آب نیم گرم بدون فشار شسته می شود و بعد خشک می شود و اگر طرح مشکی داشت، لازم است در بعضی نقاط مقداری دارو کشیده و نور دهی انجام و مجدداً شسته و خشک گردد و البته این عملیات باید در یک تاریکخانه انجام شودذ و این تاریکخانه می تواند یک انبار باشد که مخل ورود نور با پارچه یا کارتن یا هر وسیله ای بسته باشد.
12- طرح:
عکس ترام داده شده

طرح را می توان روی طلق شفاف یا فیلمیا کاغذ معمولی چاپ کرد اما شفافیت طرح در نقاطی که قرار است نور از آن عبور کند خیلی مهم است و مشکی بودن خطوطی که قرار است نور از آن عبور نکند، مهمتر است. در کارگاههای حرفه ای از فیلم های مخصوص استفاده می شود اما در اکثر کارگاههای سنتی از کاغذ کالک بعنوان فیلم طرح بهره می برند البته می توان از برش کاغذ مشکی به شکل طرح مورد نظر نیز بعنوان فیلم استفاده کرد . در طرحهای جدید که از عکس ، منظره و البسه و اشخاص استفاده می شود مثل فتوشاپ، به عکس قوام وارد شده و عکس دارای منفذهای بسیار ریزی برای عبور رنگ می گردد البته روی طرح باید در چهار گوشه آن علامت + گذاشت تا با قرار گرفتن روی شابلن با علامت + روی طرح تطبیق داده شود و از حرکت طرح و جابجائی ناخواسته جلوگیری شده و اگر قرار به چاپ چند رنگ باشد ابتدا باید تمام صفحات طرح در چهار گوشه این علائم را به یک نحو داشته باشد و برای هر رنگ یک طرح و یک شابلن مورد نیاز است.

13- خشک کن
برای خشک کردن یکی از راهها استفاده از طناب و گیره لباس است یا استفاده از یک قفسه برای خشک کردن و راه دیگر ایجاد محیط گرم توسط هیتر یا سشوار و هر وسیله گرما زا است اما اگر امکان محیط خشک کن را ندارید از رنگهای زود بازده مثل رنگ pvcاستفاده کنید و یا رنگ پلی اتیلن

14- چاپ:
بعد از انجام موارد گذشته به عمل چاپ می رسیم: شیء مورد نظر را روی صفحه دستگاه می گذاریم البته باید بدانیم اگر تعداد کار زیاد است و محل چاپ باید دقیقاً در یک نقطه خاص باشد، باید روی میز کار شابلن هایی گذاشت تا تمام اشیاء در یک محل قرار گیرد ؛ بطور مثال وقتی قصد چاپCD را داریم یک شکل نیم دایره به قطرهای آن روی میز می چسبانیم که با طرح و CD مطابق بوده و حرکت نکند و یا هر شیئِ دیگر تفاوتی ندارد . بعد شابلن را روی آن گذاشته و البته باید چند میلیمتر با شیء فاصله داشته باشد تا با فشار کاردک رنگ داخل چار چوب روی شیء را چاپ کند و البته در طول عملیات چاپ باید تور همیشه تمیز شود، میز رنگی نشود، زیر توری رنگی نباشد و ضخامت تور با نوع شیء مورد نظر هماهنگ باشد و بعد از عمل چاپ ، چنانچه به شابلن و طرح روی آن برای چاپ دفعات آینده نیاز باشد فقط با ریتاردر تمیز و بعد با اب شسته و خشک شده و در محل مناسب قرار می گیرد. برای عزیران تازه کار توصیه می کنم روی دهها روزنامه باطله ، دهها طرح را چاپ کنند تا مهارت لازمه را بدست آورند . برای چاپ حروف نازک و حروف و ارقام ریز، ممارست زیادی لازم است و نکته مهم دیگر تمیز بودن اشیاء در هنگام کار چاپ است، مثلاً اگر روی نایلکس را با پارچه بنزینی تمیز کنیم خیلی چاپ بهتری می گیرد .

14- خشک کن:
بعد از عمل چاپ، برای بسیاری از اشیاء ، محلی برای خشک کردن باید وجود داشته باشد. در کارگاههای سنتی از طناب و گیره لباس برای آویزان کردن اشیاء و خشک کردن بهره می گیرند اما در کارگاههای حرفه ای تر قفسه ای برای خشک کردن استفاده می شود و یا از هیتر حرارتی بهره می گیرند و یا با استفاده از رنگ PVC زمان خشک کردن را به حداقل می رسانند.

 

15- موارد کاربرد چاپ سیلک:
1- نایلکس و نایلون
2- CD- DVB
3- دفتر تلفن
4- سر رسید
5- تقویم دیواری
6- چرم
7- مقوا
8- ورقی
9- آینه
10- شیشه
11- کفش
12- کیف
13- جعبه شیرینی
14- جعبه کفش
15- جعبه های مختلف از جنس کارتن
16- تابلوهای هنری
17- تابلوهای صنعتی
18- تابلوهای اطلاع رسانی
19- اشیاء تبلیغاتی مثل ساعت و خودکار
20- گونی
21- پارچه
22- البسه

بعضی اشکال چاپ شده با چاپ سیلک

16- عیوب احتمالی در چاپ سیلک
1- گاهی رنگ مداوم در توری پر میشود لول باید رنگ را بیشتر با حلال مخلوط کرد بعد نظافت تور بعد از چند چاپ لازم است
2- مواقعی هنگاه شستن دارو بعد از نور دادن دارو بیش از حد پاک میشود اول احتمال زمان نور دهی کم بوده و دیگر دو مواد دارو خوب ترکیب نشده و دیگر آنکه مقدار ترکیب مناسب نبوده و احتمال فاصله زیاد لامپ با طرح وجود دارد
3- گاهی بعد از نور دهی دارو که باید پاک شود پوب پاک نمی شود احتمال مدت نور دهی زیاد وجود دارد و ترکیب زیادی داروها و بعد فاصله لامپ با طرح وجود دارد
4- در چاپ مواردی هست که رنگ خوب پخش نمی شود اول باید لبه کاردتک کنترل شوذ که کاملا صاف باشد و بعد فشار یکنواخت به هنگام چاپ رعایت شود شماره تور کم شود
5- گاه رنگ زیادی پخش میشود باید اول زیر تور مداوم تمیز شود بعد رنگ غلیظ تر باشد و احتمال اشتباه در نصب توری شماره کم وحود دارد شماره تری بالا منفذ ریزتری دارد و فاصله شابلن با صفحه تنظیم شود کمی فاصله را بیشتر کنید
6 – تمیزی شیشه میز نور بسیار مهم است در اثر کثیفی شیشه عیوب زیادی در چاپ بوجود میاید
7- تمیزی اشیا نیز برای چاپ ضروری است چربی و غبار و گونه مانع برای چاپ کار را خراب میکند
8- استفاده کم یا زیاد از حلال باعث مشکلات زیادی میشود زنگ باید مدت زیادی با حلال کامل ترکیب شود
9- دارو بعد از ترکیب با مواد جهت نور دهی باید در محیط تاریک باشد در غیر این صورت باعث اختلال در چاپ میشود .

اشکال : پاره شدن توری در موقع کشش
علل راهنمایی

موازی نبودن تار و پود توری با لبه های سیستم تورکش به بحث روش قرار دادن توری بر روی تورکشی مراجعه نمایید .

قرار نداشتن گیره های اطراف قاب در محل صحیح گیره ها را از نظر قرار گرفتن در یک امتداد و تنظیم
بودن فاصله آنها کنترل کنید .

ایجاد کشش اضافی در گوشه های دستگاه تورکشی . توری را در گوشه های قاب به اندازه 5/1 تا 2 سانتیمتر آزادتر قرار دهید .

وجود گوشه های تیز یا نقاط برجسته در قاب شابلون تیزی را رفع و ذرات چسب خشک شده را از سطح قاب
تمیز کنید

وجود ذرات خشک روی قسمتی از توری که داخل گیره ها قرار دارد . نقاط کاملا تمیز توری داخل فک ها قرار گیرد .

وجود خراش و سوراخ در توری قبل از شروع کشش . در حمل و نقل و کار با توری دقت کنید و آنرا روی سطح
صاف قرار دهید .
اشکال : افت کشش زیاد پس از آزاد شدن از تورکش
علل راهنمایی

ضعیف بودن پروفیل قاب از پروفیل هایی با مقطع بزرگتر یا ضخامت بیشتر استفاده کنید .

لغزیدن توری روی قاب قبل از چسب زدن سطح پروفیل را از لحاظ تمیزی کنترل
کنید . در صورت باقی ماندن اشکال می توانید قبل از
تورکشی یک لایه چسب بعنوان آستری به پروفیل زده
بگذارید خشک شود .

کاهش ثبات و پایداری ابعاد توری نایلون بعلت رطوبت زیاد از توری پلی استر استفاده کنید که در رطوبت کمتر کش می آید .

 

اشکال :کشش تتوری نایکنواخت است

در سیستم گیره های بادی

علل راهنمایی

نشت هوا از پیستون گیره های مشکوک را کنترل و در صورت لزوم تعویض کنید .

لغزش توری داخل فک ها فشار اهرم دستی برای بستن گیره را کنترل و تنظیم کنید.

بلند شدن قسمت عقب گیره ها ارتفاع قاب شابلون را تنظیم کنید و یا از کشش توری بکاهید .

در سیستم کشش مکانیکی
علل راهنمایی

لغزش توری در سیستم قفل کننده . فشار بستن را تنظیم و یا قطعه معوب را تعویض کنید .

قرارگرفتن قاب تورکشی شده در دمای بالا به فاصله برای خشک شدن چسب قاب را در دمای بالا قرار ندهید
کوتاهی پس از چسب زدن بلکه 12-8 ساعت در شرایط معمولی قرار دهید تا خشک
گردد .

چسب با روش صحیح ساخته شده . چسب و کاتالیزور را به نسبت توصیه شده مخلوط کنید

موضوع : ساخت استنسیل
اشکال : مقاومت ضعیف استنسیل در حالت مطلوب
علل راهنمایی

چربی گیری و یا نور خوردن ناقص در استنسیل های بعدی چربی گرفتن و نوردادن به خوبی رعایت شود .

نور دادن شابلون قبل از اینکه کاملا خشک شده باشد . 1) قبل از نوردادن رطوبت شابلون را کنترل کنید
2) محفظه خشک کن را از نظر سیستم خارج کردن رطوبت
کنترل کنید .

آلوده شدن مجدد توری قاب به چربی قبل از لاک زدن قاب تورکشی شده را پس از چربی گرفتن در محل تمیز نگه دارید تا آلوده نشود .

درشت بودن توری برای کار مورد نظر توری را از شماره بالاتر انتخاب کنید تا استحکام استنسیل
بیشتر شود .
اشکال : در موقع چاپ استنسیل چسبندگی کافی ندارد و از توری جدا می شود
علل راهنمایی

چربی گرفتن ناقص از توری توری قبل از لاک زدن باید ابتدا بصورت مکانیکی زبر و سپس چربی گیری شود .

نور دادن زیاد در استنسیل غیر مستقیم . زمان و کیفیت نور را آزمایش کنید .

لزوم فاصله زیاد بین کف شابلون تا زمینه در هنگام چاپ کردن در استنسیل های غیر مستقیم کشش توری را بیشتر کنید و ارتفاع استنسیل را از زمینه در موقع چاپ کاهش دهید .

کافی نبودن نور استنسیل . زمان و کیفیت نور را آزمایش کنید .

خشک نبودن استنسیل در هنگام چاپ . مدت خشک کردن را افزایش دهید . مطمئن شوید رطوبت به خوبی از خشک کن تخلیه می شود .

 

اشکال : وجود سوراخهای ریز در استنسیل

علل راهنمایی

کافی نبودن نور استنسیل زمان و کیفیت نور را آزمایش کنید

وجود گرد و غبار روی توری قبل از لاک زدن قابهای تور کشی شده را در محلی تمیز و به دور از جریان
هوا نگهداری کنید .

استفاده از حلالهای قوی و خورنده لاک استنسیل و یا چاپ کردن در محیطی با رطوبت نسبس زیاد . از مصرف زیاد اسپری های باز کننده سوراخهای توری یا شستن پی در پی استنسیل خودداری و شابلون را از طرف داخل بشوئید .

استفاده از امولسیون نا مناسب نوع امولسیون را متناسب با مرکبی که مصرف خواهد شد
انتخاب نمائید(پایه آب یا پایه حلال و یا مرکب UV )

کم بودن شفافیت در فیلم لیتوگرافی . فیلم لیتوگرافی که قسمتهای شفاف آن تغییر رنگ داده باشد شرایط نوردهی را تغییر خواهد داد

وجود حبابهای هوا در لاک کوت شده . 1) لاک دو قسمتی را روز قبل از مصرف مخلوط کرده و
و نگهدارید تا حبابهای هوا خارج شود .
2) سرعت لاک زدن را کاهش دهید .
اشکال : ضعیف بودن درجه تفکیک نقاط (کاهش ظرافتهای طرح در استنسیل )
علل راهنمایی

نور خوردن بیش از اندازه . مقدار نوردهی را قبلا آزمایش کنید .
از توری های رنگی استفاده کنید .

مرطوب بودن امولسیون در موقع نور دادن . مدت خشک کردن را افزایش دهید تا کاملا خشک شود .
در مورد فیلم های موئینه پس از جدا کردن تکیه گاه خشک
کردن را ادامه دهید .

استفاده از منبع نور پخش کننده . از منبع نور نقطه ای استفاده شود .

نبودن تماس کامل میان فیلم پوزیتیو و سطح لاک هنگام کارکرد سیستم خلاء در دستگاه نوردهی را کنترل کنید .
نوردهی .

کهنه و فاسد بودن امولسیون حساس استفاده شده در استنسیل تاریخ دریافت مواد را روی ظرف آنها بنویسید

نگهداری شابلون لاک خورده به مدت طولانی یا در محل شابلون را قبل از نوردادن در محل خشک و خنک دور از
گرم (نزدیک منابع گرما) نور سفید نگهداری کنید .
اشکال : کم بودن دقت و صافی خطوط و لبه ها در استنسیل
علل راهنمایی

پایین بودن کیفیت فیلم مثبت ( پوزیتیو)
فیلم لیتو گرافی پوزیتیو باید دارای لبه های صاف
(بدون کنگره ) و تیرگی زیاد باشد .
مطمئن شوید که فیلم لیتوگرافی در تماس با سطح استنسیل قرار دارد .
دقت کنید آن طرف از فیلم لیتوگرافی که مواد حساس دارد در تماس با سطح استنسیل قرار گیرد

درشت بودن توری نسبت به ظرافت طرح از توری با قطر نخ کمتر یا شماره بالاتر (چشمه های
کوچکتر) استفاده کنید .

خشک کردن لاک کوت شده در دمای زیاد . شابلون های لاک خورده را در دمای کمتر از 35 درجه سانتیگراد خشک کنید .

پائین بودن غلظت محلول سخت کننده یا ضعیف شدن آن در صورت استفاده از محلول سخت کن محلول باقی مانده
بعلت استفاده مکرر(در فیلم های غیر مستقیم) شروع به تجزیه می کند . از سخت کننده تازه که روزانه
ساخته می شود استفاده کنید .
اشکال : تعدادی از چشمه های توری که در شستشوی پس از نوردادن باز شده مجددا مسدود گردیده است .
علل راهنمایی

شستشوی ناقص استنسیل و باقی ماندن آب شستشو بر سطح آن
شستشوی کامل انجام گیرد ضمنا چنانچه نوردادن کامل نباشد مقداری امولسیون سخت نشده باقی خواهد ماند که ممکن است در هنگام چاپ با حرکت تیغه تغییر مکان داده منافذ استنسیل را مسدود کند بنابر این نوردهی باید کامل باشد .

حذف نکردن کامل آب از روی فیلم استنسیل غیر مستقیم در فیلم های استنسیل غیر مستقیم پس از شستشو باید آب
پس از شستشوی آن اضافی فیلم را با کاغذ جاذب رطوبت (کاغذ کاهی) برطرف
نمود تا جایی که با قرار دادن کاغذ خشک روی فیلم رطوبتی
جذب کاغذ نشود

ضعیف بودن درجه تیرگی فیلم لیتوگرافی پوزیتیو و عبور از نقاط تیره میزان تیرگی و کدر بودن نقاط تاریک فیلم پوزیتیو را کنترل کنید .

ابری شدن مناطق باز استنسیل (گرفتگی جزئی چشمه ها ) شابلون لاک خورده را از تابش نور سفید محافظت کنید
در اثر تابش نور سفید به شابلون لاک خورده .

نگهداری شابلون نور نخورده به مدت طولانی مدت زمان نگهدارس شابلون لاک خورده بسته به نوع امولسیون متفاوت است .

 

اشکال: نقطه نقطه بودن (وجود نقاط تاریک و روشن ) در سطح استنسیل
علل راهنمایی

چربی گیری ناقص استنسیل چربی زدایی را مرور کنید

 

بخش چاپ
اشکال : ناجفت خوردن رنگ ها (منطبق نشدن شابلون )
علل راهنمایی

زیاد بودن ارتفاع استنسیل از زمینه در موقع چاپ مقدار کشش توری را افزایش و ارتفاع استنسیل از زمینه را کاهش دهید .

حد اکثر اختلاف کشش قابل قبول یک نیوتن بر سانتیمتر
است .
نایکنواختی کشش توری زمینه چاپ نایکنواخت است و بر نقاطی از شابلون فشار
زیادی وارد می کند .
توری قبل از کشیدن روی قاب نیاز به تنظیم رطوبت
(قرار دادن در محیطی با رطوبت و دمای مناسب) دارد .

قرار دادن چند فیلم پوزیتیو روی یکدیگر در موقع نور دادن . چند فیلم پوزیتیو روی یک فیلم کپی کرده و از آن استفاده کنید .

زیاد بودن درجه واکیوم (خلاء) در نوردهی . میزان خلاء را فقط در حدی قرار دهید که برای تماس فیلم
با سطح لاک لازم است .

استفاده از دمای زیاد در خشک کردن لاک حساس . دمای خشک کن باید برای تمام سطح شابلون یکنواخت و به اندازه باشد (حداکثر 35 درجه )

 

اشکال: پاره شدن توری ها در مدت کوتاه
علل راهنمایی

نزدیک بودن دو سر تیغه چاپ به لبه های داخلی قاب
از تیغه هایی استفاده کنید که فاصله لبه های آن از داخل قاب حداقل 15 سانتیمترباشد .
توری هایی انتخاب کنید که دارای سطح مقطع مخصوص SCS بالاتر بوده و یا قطر نخ بیشتر باشند .
در صورت استفاده از میله های فلزی به جای تیغه چاپ ، صافی سطح و یکنواختی فشار دوطرف را کنترل کنید .

وجود لبه های تیز و برنده در زمینه سطح پائین استنسیل که روی زمینه قرار می گیرد را بوسیله
لاک تقویت کنید .
اشکال : سایه و بقایای طرح پاک شده از روی توری در چاپ جدید دیده می شود
علل راهنمایی

پاک نشدن کامل طرح قبلی در موقع بازیابی استنسیل و استفاده مجدد . پس از رفع نیاز نسبت به یک طرح فورا با کمک مواد شیمیایی مناسب آنرا از روی توری بطور کامل پاک کنید .

پس از پاک کردن طرح و قبل از ساختن استنسیل جدید
خمیرهای ساینده به توری مالیده و سپس بشوئید .
شابلون هایی که دارای سایه ای از طرح قبلی هستند را در
استنسیل هایی استفاده کنید که نسبت به این موضوع حساس
وجود مواد ساینده در مرکب چاپ نیست . در غیر این صورت توری آنرا تعویض نمائید .

اشکال : روی زمینه بجای یک طرح دو طرح مشابه که منطبق بر هم نیست چاپ می شود
(طرح چاپ شده سایه دار است )
علل راهنمایی

کم بودن کشش توری که موجب موج برداشتن آن در زیر تیغه چاپ می گردد . کشش توری را افزایش و ارتفاع استنسیل از زمینه در موقع چاپ را کاهش دهید .

 

اشکال: لبه های طرح چاپ شده دندانه دار است
علل راهنمایی

نایکنواختی ضخامت لاک در استنسیل .
روشهای صحیح لاک زدن و خشک کردن را مرور نمائید . برای توریهای بالاتر از شماره (255) 100 مقدارRZ را (10) و برای توری های پائین تر از (255) 100 مقدار RZرا (15) بگیرید .

 

اشکال : طرح چاپی واضح نیست (جزئیات طرح اصلی در چاپ دیده نمی شود )
علل راهنمایی

شستن مکرر و پی در پی استنسیل استنسیل را از طرفی که روی زمینه قرار می گیرد نشوئید از توری های رنگی استفاده کنید

جمع شدن الکتریسیته ساکن بین زمینه و سطح استنسیل چاپ را در محیطی با رطوبت نسبی 55 تا 65% انجام دهید

درشت بودن توری بیش از اندازه لازم
از توری ظریفتر (نمره بالاتر) یا دارای نخهای نازکتر استفاده کنید در غیر این صورت امولسیون حساسی انتخاب کنید که ویسکوزیته بالاتر داشته باشد

اگر از میله ای به جای تیغه استفاده می شود فشار و مشخصات
آن را کنترل کنید
از تیغه چاپ با سختی بالاتر استفاده کنید تا حدی که وضوح چاپ
عبور بیش از اندازه مرکب از استنسیل (انتقال زیاد مرکب حفظ گردد .
به زمینه ) برای چاپ طرحهای ظریف از تیغه چاپ با مقطع صاف (مستطیل)
استفاده کنید .

زیاد بودن فشار تیغه چاپ در موقع کار فشار تیغه را طوری تنظیم کنید که مرکب را به اندازه انتقال دهد

پایین بودن درصد سطح باز توری در مورد مرکب هایی که درصد جامد بالایی دارند از توری هایی
با سطح باز بالاتر استفاده کنید .

نور دادن بیش از اندازه به استنسیل مدت نوردهی را کاهش دهید یا از توری های رنگی استفاده کنید

وقتی مرکب در شابلون است از توقف طولانی چاپ خودداری
کنید .
خشک شدن مرکب استنسیل به مرکب چاپ مواد کند کننده تبخیر ،اضافه نمائید .
در صورت استفاده از میله عبور دهنده مرکب بجای تیغه مشخصات
آن را کنترل کنید .

حذف شدن تعدادی از نقاط ترام از روی استنسیل هر نقطه ترام در استنسیل باید حداقل به دو نخ تار و دو نخ پود اتکا داشته باشد .

علل راهنمایی

صاف نبودن سطح استنسیل صافی سطح استنسیل را کنترل کنید همچنین لبه های طرح در استنسیل باید صاف (بدون دندانه و زدگی ) باشد

تنظیم نبودن کشش توری کشش را افزایش و فاصله استنسیل تتا زمینه را در هنگام
کاهش دهید .

حذف لاک از قسمتهای ظریف طرح در استنسیل و عبور مرکب از آن چسبندگی لاک به توری ضعیف است و باید چربی گیری بطور کامل انجام و یا از Saatilene HIBOND استفاده گردد .

 

اشکال : زود خراب شدن استنسیل (جداشدن قسمت هایی از لاک و باز شدن چشمه های استنسیل )
علل راهنمایی

ضعف چسبندگی لاک به توری مدت نوردهی را کنترل کنید

استفاده از مرکب ها یا حلالهای تمیز کننده که دارای مواد چنانچه استفاده از این نوع مرکب ها ضروری است امولسیون
ضعیف کننده لاک باشند را از نوع مقاوم و مناسب انتخاب کنید

زیاد بودن اتفاع شابلون از زمینه در موقع چاپ
ارتفاع شابلون از زمینه را کاهش داده و کشش توری را زیاد کنید .
چنانچه با اجرای توصیه فوق مشکل رفع نمی شود از توری Saatilene HIBOND یا DOU استفاده کنید

اشکال : در چاپ حالت پیچازی دیده می شود
علل راهنمایی

متناسب نبودن وضعیت توری (جهت تاروپود توری) با امتداد خطوط ترام سعی کنید زاویه بین نخهای توری با خطوط ترام فیلم 45 یا 90 درجه نباشد . این موضوع را در موقع تورکشی نیز مورد توجه قرار دهید .

کمبود مرکب عبوری از استنسیل از توری با نخ های نازکتر استفاده کنید .

امکان وجود نایکنواختی در ضخامت (مقطع) استنسیل
دقت کنید که اندازه و وضوح نقاط چاپ شده درست مشابه نقاط ترام موجود روی فیلم پوزیتیو باشد .
لازم است مقدار RZ کمتر از 8 میکرون باشد .

علل راهنمایی

پایین بودن درصد نقاط ترام نسبت به مشخصات توری ترام را با تعداد خطوط کمتر انتخاب کنید یا از توری با شماره بالاتر و نخ های نازکتر استفاده نمائید

استفاده از زاویه ترام نامناسب برای چاپ سیلک در تهیه فیلم ترام چهار رنگ تفکیک رنگ های طرح را با
زاویه هایی که مناسب برای چاپ سیلک باشد انجام دهید .

اشکال : طرح چاپی از نظر درجه سیر و روشنی (معیار خاکستری) معادل طرح اصلی نیست .
علل راهنمایی

رسیدن مرکب بیش از اندازه به زمینه در ترامهای پر رنگ (با درصد رنگی بالا ) کشش توری را افزایش و فاصله شابلون از زمینه در موقع چاپ را کاهش می دهد .

استفاده از نقاط ترامی که شکل آنها مناسب برای طرح مورد قبل از انتخاب یک شکل خاص شکل های مختلف نقاط را
نظر نیست آزمایش کنید در صورت تردید نقاط بیضی شکل را انتخاب
کنید .

ریزش لاک از روی استنسیل و حذف شدن تعدادی از نقاط مجزای مربوط به ترام سیر (دارای رنگ خور زیاد) زمان نوردهی و نحوه آماده سازی و چربی گیری توری را کنترل نمائید

 

اشکال : مقدار رنگ عبوری از نقاط مختلف استنسیل یکسان نیست
علل راهنمایی

نا یکنواختی در ضخامت استنسیل مراحل ساخت استنسیل را رعایت کنید

بزرگ بودن طرح نسبت به سطح قاب (امتداد داشتن طرح تا هر چه فواصل لبه های تیغه چاپ تا لبه های داخلی قاب بیشتر
نزدیک لبه ها ) باشد فشار در طول تیغه یکنواخت تر است .

نایکنواختی شکل مقطع تیغه چاپ در طول آن نقاطی از لبه تیغه که ضخیم ترباشد مرکب بیشتری را انتقال می دهد لبه تیغه را اصلاح کنید .

 

علل راهنمایی

وجود تاب خوردگی و پیچش در تیغه لازم است تیغه چاپ به صورت صاف نگهداری شود

کشش نا یکنواخت در توری مطمئن شوید که کشش توری در نقاط مختلف شابلون یکنواخت
است

تغییر یافتن مشخصات تیغه چاپ
دقت کنید که مشخصات تیغه در حین کار تغییر نکند . حتی اگر سختی تیغه تغییر نکرده باشد ، تغییر در مشخصات و شکل لبه می تواند بر چاپ تاثیر بگذارید .

 

اشکال: وجود خطوط و رگه هایی در طرح چاپ شده
علل راهنمایی

وجود زدگی و آسیب در لبه تیغه

لبه تیغه را تعمیر یا آن را تعویض کنید
لازم است تیغه پس از تیز شدن مدتی بماند سپس مورد استفاده قرار گیرد .
تبغه را بلافاصله پس از برداشتن از روی کار تیز نکنید

وسیله بهم زدن مرکب و لوازم کار را تمیز نگهدارید .
وجود ذرات نا خالصی در مرکب چاپ پس از اتمام مرکب لبه های ظرف آن را تمیز کنید تا در موقع
استفاده مجدد ذرات خشک شده مرکب قبلی داخل ظرف نیفتد .

نکاتی ظریف در مورد چاپ سیلک

برای چاپ سیلک به چند فاکتور نیاز داریم

1.کلاف یا همان فریم که باید به اندازه کاری که قصد انجام آن را داریم سفارش دهیم که اغلب از جنس چوب میباشد

2.توری مناسب کار که دارای شماره های مختلفی است که به تناسب نوع کار در نظر گرفته می شود
هر شماره توری بیشتر باشد توری دارای بافت ریزتری است ودر مورد توری توری ساخت کشور سوئیس از همه مناسبتر است

3.مواد حساس که شامل دو قسمت میباشد 1.کلویید یا همان نگهدارنده ماده حساس که نقش حلال وامولسیون ماده حساس را دارد
2.ماده حساس که به آن بی کرومات نیز گفته می شود که همان بیکرومات آمونیوم میباشد
هر کدام از این مواد به تنهایی به نور حساسیت ندارند ودر صورت مخلوط شدن خاصیت حساسیت به نور را میگیرند
نسبت مخلوط شدن 1/10 میباشد که یک بیکرومات و10 قسمت کلویید میباشد البته بسته به عواملی چون ماندگی مواد دمای محیط و…. هر چقدر این نسبت رعایت نشود در حساسیت تاثیر مستقیم میگذارد
4 .منبع نور دهی که باید از میز نور مناسب استفاده نمود که میشود از منبع نور فلورسنت یا همان مهتابی نیز استفاده نمود
روش کار نیز به گونه ایست که باید بصورت عملی کار نمود یا مشاهده نمود و از حوصله توضیح خارج است.
5. داروی ظهور در این روش همان آب معمولی است که قسمتهای نور نخورده با آب پاک میشود
6.در کار سیلک از فیلم پوزتیو استفاده میشود که بصورت خوانا در زیر توری وبین توری ومنبع نور قرار میگیرد.
بجای فیلم برای ارزانتر شدن می توان برای کارهای خطی از کاغذ کالک نیز استفاده ودر عوض زمان نور دهی را بالا برد که نتیجه مطلوبی می دهد وارزانتر است
7. برای شستن توری در پایان نیز از ماده سفید کننده که همان وایتکس خودمان است می توان استفاده نمود
8. در مورد نوع رنگ بخاطر گستردگی مواد چاپ شونده نمی توان از نوع خاصی نام برد که باید به نسبت نوع کار انتخاب شود ولی اغلب رنگها در چاپ سیلک برمبنای روغن هستند که حلال آنها تینر به عنوان ماده نچندان استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد
9 .راکل یا اسکوییچی که به آن کاردک نیز گفته میشود برای کشیدن رنگ در روی توری نیز مورد استفاده است که باید عامل انتقال رنگ بعنوان عامل فشار روی ماده چاپ شونده است که در انتخاب نوع مناسب باید دقت نمود تا نتیجه خوبی عایدمان شود
10 .موارد ریزدیگری مثل چسب آب چسب و….. نیز لازم است که به تک تک آن نمی پردازم

در مورد کشیدن توری وحساس نمودن توری ونوردهی میتوانید به یکی از کارگاههای اینکار مراجعه کنید تا متحمل خسارت جبران ناپذیری نشوید
11. مورد مهم دیگر میز کار مناسب نوع کار است که نباید در انتخاب درست آن از هیچ هزینه ای چشم پوشی کنید.