رنگرزی الیاف ابریشم

رنگرزی الیاف ابریشم اغلب با استفاده از مواد رنگ‌دهنده طبیعی و شیمیایی انجام می‌شود. در ادامه، مراحل رنگرزی الیاف ابریشم را شرح می‌دهیم

شستشو: قبل از شروع رنگرزی، الیاف ابریشم با مواد شوینده شسته می‌شود تا کلیه ذرات آلودگی و روغن‌های اضافی از الیاف حذف شود.

آماده‌سازی اولیه: در این مرحله، الیاف ابریشم با مواد شیمیایی آماده‌سازی اولیه شده و آماده رنگرزی می‌شود. آماده‌سازی های اولیه مختلف برای افزایش میزان جذب رنگ و بهبود پایداری رنگ استفاده می‌شود.

رنگرزی: در این مرحله، مواد رنگ‌دهنده به الیاف ابریشم اضافه می‌شوند. این مواد ممکن است شامل رنگزای شیمیایی مانند آنیلین و اسید نیتریک یا مواد رنگ‌دهنده طبیعی مانند زعفران و گل‌های طبیعی باشند.

تثبیت رنگ: پس از اعمال رنگ‌دهنده به الیاف ابریشم، باید رنگ‌ها روی الیاف تثبیت شوند تا با شستشو و استفاده طولانی مدت پایداری خود را حفظ کنند. برای این منظور، از مواد تثبیت کننده هایی مانند استون، اسید استیک و کلرید آلومینیوم استفاده می‌شود.

شستشو: پس از تثبیت رنگ، الیاف ابریشم با آب شسته می‌شوند تا رنگ‌های اضافی از الیاف حذف شود و رنگ‌ها به صورت نهایی ثابت شوند.

در کل، رنگرزی الیاف ابریشم به دلیل ظرافت و حساسیت این الیاف، به کاربرد دقیق مواد رنگ‌دهنده و آماده‌سازی اولیه مناسب نیاز دارد.

رنگرزی ابریشم با رنگزا اسیدی

نکته ۲۸۷۶ – مواد رنگزای اسیدی که برای ابریشم به کار می روند ممکن است به دو دسته تقسیم شوند که عبارت اند از :
الف – مواد رنگزای اسیدی که تحت شرایط اسیدی قوی به کار می روند .
۲- مواد رنگزای اسیدی که تحت شرایط خنثی و یا اسیدی ضعیف به کار می روند .
نکته ۲۸۷۷ – مواد رنگزای اسیدی که تحت شرایط اسیدی قوی به کار می روند در حمامی حاوی اسید سولفوریک، جذب کالای ابریشمی می شوند .

نکته ۲۸۷۸ – مواد رنگزای اسیدی که تحت شرایط خنثی و یا اسیدی ضعیف به کار می روند با افزودن مقداری سولفات سدیم ( نمک گلابر ) و یا گاهی اوقات اسید استیک با ۵ – ۵/۵ = PH جذب ابریشم می شوند .

نکته ۲۸۷۹ – مراحل رنگرزی کالای ابریشمی با مواد رنگزای اسیدی ضعیف و قوی عبارت اند از :
الف – دمای شروع رنگرزی ۴۰ درجه سانتی گراد .
ب – اضافه کردن ماده رنگزا و مواد کمکی به حمام .
پ – قرار دادن کالا در حمام
ت – افزایش درجه حرارت حمام در مدت ۳۰ دقیقه به ۸۵ درجه سانتی گراد .
ث – ادامه رنگرزی در دمای ۸۵ درجه به مدت یک ساعت .

نکته ۲۸۸۰ – از جوشاندن محلول رنگرزی باید اجتناب شود زیرا اثر زیان آوری بر روی ابریشم دارد و موجب کاهش کشش تا حد پارگی و درخشندگی لیف خواهد شد .

نکته ۲۹۱۱ – نام تجارتی مواد رنگزای اسیدی برای ابریشم از شرکت سازنده ICI انگلیس Comassie Yellow R می باشد .
نکته ۲۹۱۲ – نام تجارتی مواد رنگزای اسیدی برای ابریشم از شرکت BASF آلمان Acidol Yellow GRX می باشد .

نکته ۲۹۱۳ – نام تجارتی مواد رنگزای اسیدی برای ابریشم از شرکت BAY آلمان ، Supranol Brilliant Red BB می باشد .

نکته ۲۹۱۴ – نام تجارتی مواد رنگزای اسیدی برای ابریشم از شرکت Ciba – Gy سوییس ، Cibacrolan Blue 8 G می باشد .

نکته ۲۹۱۵ – نام تجارتی مواد رنگزای اسیدی برای ابریشم از شرکت Sandoz سوییس ، Sandolan Brilliant Red NBG می باشد .

رنگرزی ابریشم با رنگزا بازیک

نکته ۲۹۴۶ – ابریشم وقتی با مواد رنگزای بازیک رنگرزی می شود که کالای رنگ شده مصارف تزیینی داشته باشد و یا اهمیت درخشندگی رنگ در کالا خیلی بیش تر از اهمیت ثبات در برابر شستشو و حتی نور باشد .
نکته ۲۹۴۷ – مواد رنگزای بازیک ثبات نسبتا پایینی بر روی ابریشم دارند .

نکته ۲۹۴۸ – مواد رنگزای بازیک بر روی ابریشم درخشندگی فوق العاده ای دارند که در هیچ یک از دیگر طبقات مواد رنگزا دیده نمی شود .

نکته ۲۹۴۹ – ابریشم به مقدار خیلی وسیعی با مواد رنگزای بازیک رنگرزی می شود چون درخشندگی خیلی بالایی دارد .

نکته ۲۹۵۰ – معمولا رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک در دمای زیر جوش همراه اسید استیک انجام می گیرد .

نکته ۲۹۸۱ – به طور ذاتی تمایل به جذب مواد رنگزای بازیک ابریشم خیلی بالا است .

نکته ۲۹۸۲- در رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک باید دقت نمود که افزایش دما به صورت تدریجی انجام شود تا رنگرزی مطلوبی به دست آید .
نکته ۲۹۸۳ – در رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک ، افزایش ماده رنگزا به حمام رنگرزی باید در چند مرحله انجام گیرد تا رنگرزی یکنواختی به دست آید .

نکته ۲۹۸۴ – برای افزایش ثبات شستشوی مواد رنگزای بازیک در روی ابریشم ، عملیات بعدی انجام می شود .

نکته ۲۹۸۵ – در عملیات بعدی برای افزایش ثبات شستشوی مواد رنگزای بازیک در روی ابریشم ، کالای رنگرزی شده با محلولی از اسید تانیک عمل می شود .

نکته ۳۰۱۶ – مراحل رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک عبارت اند از :
۱- رساندن دمای حمام رنگرزی بدون مواد کمکی و مواد رنگزای به حدود ۳۸ درجه سانتی گراد .
۲- قرار دادن ابریشم در داخل حمام تا کاملا خیس شود .
۳- خارج کردن ابریشم از داخل حمام
۴- افزودن محلول ماده رنگزا و مواد کمکی به حمام .
۵- همزدن محلول داخل حمام تا محلولی یکنواخت به دست آید .
۶- برگرداندن ابریشم به داخل حمام و حرکت دادن آن به مدت ۲۰ دقیقه .
۷- افزایش تدریجی درجه حرارت حمام به ۸۲ درجه سانتی گراد .
۸- عمل کردن کالای ابریشمی به مدت ۳۰ دقیقه در این دما .

نکته ۳۰۱۷ – به علت اینکه به طور ذاتی ، تمایل به جذب مواد رنگزای بازیک نسبت به ابریشم زیاد است ، ممکن است گاهی اوقات رنگرزی نایکنواخت حاصل شود .
نکته ۳۰۱۸ – در رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک ، برای حصول رنگرزی یکنواخت ترجیح داده می شود که رنگرزی با سرعت کندتری انجام گیرد و یا حتی ممکن است که ماده رنگزای در چند قسمت به حمام اضافه شود .

نکته ۳۰۱۹ – به طور کلی رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک به دو روش انجام می شود که عبارت اند از :
۱- رنگرزی در یک حمام خنثی حاوی صابون
۲- رنگرزی در یک حمام اسیدی حاوی اسید استیک .

نکته ۳۰۲۰ – در رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک در یک حمام خنثی حاوی صابون ، لازم است که از آب نرم استفاده شود .

نکته ۳۰۵۱ – مراحل رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک در یک حمام خنثی حاوی صابون عبارت اند از :
۱- اضافه کردن ۱۰- ۱۵٪ یکنواخت کننده و نفوذ دهنده ( صابون روغن زیتون ) به حمام رنگرزی .
۲- قرار دادن ابریشم در داخل حمام تا کاملا خیس شود .
۳- خارج کردن ابریشم از داخل حمام
۴- افزودن یک قسمت از محلول ماده رنگزا به حمام .
۵- وارد کردن کالا در حمام رنگرزی
۶- رساندن درجه حرارت حمام طی ۶۰ دقیقه به ۸۲ درجه سانتی گراد .
۷- افزودن محلول ماده رنگزا در چند نوبت به حمام ، در حالی که قبل از هر بار افزایش محلول ماده رنگزا به حمام ، کالا باید ازحمام خارج شود .
۸- عمل کردن کالای ابریشمی به مدت ۳۰ دقیقه در این دما .
۹- شستشو
۱۰- خشک کردن

نکته ۳۰۵۲ – رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک در یک حمام اسیدی حاوی اسید استیک ، برای همه ی مواد رنگزای بازیک مناسب است .
نکته ۳۰۵۳ – در رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک ، حضور مواد کند کننده در اغلب رنگرزی ها برای حصول رنگرزی یکنواخت ضروری است .

نکته ۳۰۵۴ – در رنگرزی ابریشم با مواد رنگزای بازیک از ۱ تا ۲ درصد اسید استیک نسبت به وزن کالا به عنوان کند کننده در حمام رنگرزی استفاده می شود .

نکته ۳۰۵۵ – مراحل رنگرزی کالای ابریشمی با مواد رنگزای بازیک در یک حمام اسیدی حاوی اسید استیک عبارت اند از :
۱- قرار دادن کالا در حمام حاوی اسید استیک
۲- خارج کردن کالای ابریشمی خیس شده از داخل حمام رنگرزی .
۳- اضافه کردن یک قسمت از ماده رنگزا به داخل حمام .
۳- وارد کردن مجدد کالا به داخل حمام رنگرزی .
۴- افزایش تدریجی دمای حمام رنگرزی در زمان ۶۰ دقیقه به ۸۲ درجه سانتی گراد
۵- افزودن محلول ماده رنگزا در چندین نوبت به حمام رنگرزی .
۶- ادامه ی عمل رنگرزی طی مدت ۳۰ دقیقه
۷- شستشوی کالا با آب
۸- خشک کردن کالا .

نکته ۳۰۸۶ – مراحل عملیات بعدی روی ابریشم رنگ شده با مواد رنگزای بازیک عبارت اند از :
۱- کالای رنگرزی شده در یک حمام حاوی ۱٪ اسید تانیک به مدت ۲۰ دقیقه در دمای ۶۰ درجه سانتی گراد .
۲- آبگیری کردن کالا
۳- وارد کردن کالا در یک حمام سرد و یا ولرم‌۰/۵ درصد تارتارات آنتیموان و عمل کردن به مدت نیم ساعت .
۴- شستشو کردن کالا به منظور خارج شدن آنتیموان ترکیب نشده از کالا .

نکته ۳۰۸۷ – برای اطمینان از اینکه آنتیموان غیر قابل حل در کالا وجود نداشته باشد کالا را قبل از شستشو ی نهایی به مدت زمان کوتاهی در یک حمام سرد حاوی اسید تانیک وارد می کنند .
نکته ۳۰۸۸ – نام تجارتی ماده رنگزای بازیک مناسب برای ابریشم از شرکت بایر آلمان
Astrazone Yellow Brown GGL
است .

نکته ۳۰۸۹ – نام تجارتی ماده رنگزای بازیک مناسب برای ابریشم از شرکت هوخست آلمان

Remacryl Fuchsin B
است .

نکته ۳۰۹۰ -نام تجارتی ماده رنگزای بازیک مناسب برای ابریشم از شرکت آی سی آی انگلیس Synacril Green G است .

رنگرزی ابریشم با رنگزا راکتیو

نکته ۳۱۲۱ – از مواد رنگزای راکتیو ، برای رنگرزی الیاف ابریشم ، پشم ، نایلون و الیاف سلولزی به کار برده می شود .

نکته ۳۱۲۲ – مواد رنگزای راکتیو ، رنگ های استثنایی با ثبات خوب بر روی ابریشم ایجاد می کنند و روش رنگرزی آن ها نسبتا ساده است .
نکته ۳۱۲۳ – نام تجارتی ماده رنگزای راکتیو مناسب برای ابریشم از شرکت هوخست ( HOE ) آلمان ،
Solidazol Brilliant Yellow 4G
است .

نکته ۳۱۲۴ – نام تجارتی ماده رنگزای راکتیو مناسب برای ابریشم از شرکت آکنا ( Acna ) ایتالیا ، Reacna gray CBR است .

نکته ۳۱۲۵ – نام تجارتی دیگری از
ماده رنگزای راکتیو مناسب برای ابریشم از شرکت هوخست آلمان ،
Solidazol Brilliant rubine RR
است .

نکته ۳۱۵۶ – نام تجارتی دیگر مواد رنگزای راکتیو برای ابریشم از شرکت هوخست آلمان ،
Solidazol Brilliant Blue PBR
,است .

نکته ۳۱۵۷ – مراحل رنگرزی کالای ابریشمی با مواد رنگزای راکتیو سرد عبارت آند از :
۱- اضافه کردن ماده ی راکتیو به حمام رنگرزی در دمای ۴۰ درجه سانتی گراد .
۲- اضافه کردن ۱۰ گرم در لیتر نمک به حمام رنگرزی .
۳- وارد کردن کالای ابریشمی به حمام
۴- عمل کردن کالا در دمای سرد به مدت ۲۰ دقیقه .
۵- اضافه کردن ۱۰ – ۲۰ گرم در لیتر نمک در طی چند مرحله به حمام .
۶-افزایش تدریجی دما تا ۵۰ درجه سانتی گراد .
۶- ثابت نگهداشتن دما ی حمام به مدت ۱۵ دقیقه
۷- اضافه کردن مقدار ۲ گرم در لیتر کربنات سدیم به حمام .
۸- عمل کردن کالا در مایع قلیایی کربنات سدیم در دمای ۵۰ درجه سانتی گراد به مدت ۴۰ دقیقه .
۹- شستشو با صابون و یا دترجنت در دمای ۸۵ سانتی گراد .

نکته ۳۱۵۸ – مواد رنگزای راکتیو ، همچنین می توانند ابریشم را در یک محیط اسیدی رنگرزی کنند .
نکته ۳۱۵۹ – هدف از اضافه کردن کربنات سدیم در رنگرزی کالای ابریشم با مواد رنگزای راکتیو ، تثبیت ماده رنگزای بر روی کالا می باشد .

نکته ۳۱۶۰ – مراحل رنگرزی کالای ابریشمی با مواد رنگزای راکتیو در یک محیط اسیدی عبارت آند از :
۱- افزودن محلول ماده رنگزای به حمام رنگرزی .
۲- افزودن اسید فرمیک به میزان ۰/۵درصد نسبت به وزن کالا .
۳- رساندن درجه حرارت حمام به ۴۰درجه سانتی گراد ‌.
۴- وارد کردن کالای ابریشمی در حمام رنگرزی .
۵- افزایش درجه حرارت حمام به طور تدریج در طی ۳۰ دقیقه به ۸۵ درجه سانتی گراد ‌.
۶- ادامه ی عمل رنگرزی به مدت ۴۵ دقیقه .
۷- شستشوی کالای رنگ شده با صابون در دمای ۸۵ تا ۹۵ درجه سانتی گراد .
۸- خشک کردن کالای ابریشمی رنگ شده .